Berlin Sanat Müzesi’nin (Gemäldegalerie) koleksiyonunda yer alan Olfert de Vrij’in (1635-1699) “Hafif Dalgalı Denizde Üç Direkli” (Dreimaster auf leicht bewegter See) başlıklı yapıtı gördüğü restorasyonun ardından 170 yıldan daha uzun bir zaman sonra, yeniden halkın ziyaretine açıldı.

Tabloda yer verilen iki ticaret gemisi, Brandenburg’u bir deniz gücü haline getirmeye çalışan Seçiciler Kurulu Üyesi Yüce Frederick William tarafından 1662-63 yıllarında Amsterdam’da inşa ettirilmişlerdi.

Uzun süre içinde bulunduğu elverişsiz saklanma koşulları nedeniyle tablonun yüzeyinde biriken tozlar ve zamanla gerçekleşen renk yitimi, aşırı sararma gibi bozunmalar yüzünden sahip olduğu değer neredeyse hiç bir biçimde algılanmayan resim, gerçekleştirilen geniş kapsamlı restorasyon çalışmalarının ardından ilk günlerindeki büyüleyici güzelliğine yeniden kavuştu.

Bu baş yapıt, deniz konu resimlere özgü yüksek uzmanlık gerektiren bir tekniğin izlerini taşıdığı gibi aynı zamanda Seçiciler Kurulu Üyesi Yüce Frederick William tarafından sipariş edilmiş olması nedeniyle hem sanat tarihi hem de Brandenburg’un resmi tarihi bağlamında özel bir yere sahip. Adı pek bilinmeyen Olfert de Vrij, Kuzey Hollanda’nın bir kenti olan Hoorn’da yaşadığı dönemde; avukatlık yaptığı ve belediye dairesi görevleri üstlendiği gibi aynı zamanda amatör ressamlık yapmış bir kişi. Her ne kadar kendisi profesyonel bir ressam olmamasına karşın; 17. yy’ın en yetenekli ve teknik açıdan çok yetkin bir düzeydeki deniz ressamlarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Tabloda yer verilen iki ticaret gemisinin, üzerlerindeki taşıdıkları okunabilir durumdaki armalardan, 1662-63 yıllarında Frederick Brandenburg’lu William için Amsterdam’da inşa edildikleri belirlenebiliyor.

Olfert de Vrij “Hafif Dalgalı Denizde Üç Direkliler” tablosunun restorasyondan önceki durumu

Olfert de Vrij’in halkın ziyaretine açık yalnızca iki yapıtını ilk defa gözler önüne seren sergi, sanatçının etkileyici resim tekniğini ve ancak 2021 yılında ayrıntılı bir restorasyonla tamamlanan Berlin Deniz manzarasını gün ışığına çıkarıyor. Berlin Devlet Müzeleri bünyesinde yer alan Baskı Sanat Eserleri ve Desen Müzesi’nden (Kupferstichkabinett) getirilen çizimler de, bu resimleri Hollanda Deniz Resmi Sanatı bağlamına oturtuyor. Sergi aynı zamana bu yapıtları tarihi bir arka plan içinde ele alırken ve Seçiciler Kurulu Üyesi Yüce Frederick William’ın Brandenburg’u bir deniz gücü haline getirmek için verdiği bitip tükenmek bilmeyen çabalarına ziyaretçilerine dikkatine sunuyor. Bu anlamda ressam Lieve Verschuier’in 17. yy Hollanda sanat anlayışındaki betimlemenin izlerini taşıyan “Brandenburg Donanma Filosu” (1684) adlı tablosu ve Berlin Numismatik Müzesi’nden sergi için getirilen altın dukalar da (1683) William’ın çabalarının bir kanıtı olarak sergi de yer buluyor.

Özellikle bu sonuncusu, Willam’ın bir betimine ve Brandenburg’un değerli maden ve köle tecimini ele alan görselleri üzerinde taşıyor.

Lieve Verschuier, ‘Brandenburh Donanma Filosu” tablosundan ayrıntı (1684)

Seçiciler Kurulu Üyesi Yüce Frederick Willam’ın ve ticaret donanması gemisinin betimin yer aldığı Brandenburg altın dukası (1683)

16.04.2023 tarihine kadar Berlin Sanat Müzesi’nde görülebilecek sergiye ek olarak, Berlin resim sanatını ele alan ve bu tabloyu farklı yönlerden değerlendiren söyleşiler dizisi de seriye eşlik ediyor.

(Kaynak: smb.museum)