Gazi Alemdar Gemisi ve kahraman mürettebatı ile ilk deniz şehidimiz Serdümen Recep Kahya, düzenlenen 100. yıl dönüm etkinlikleriyle anıldı.

Karadeniz Ereğli Belediye Başkanı Halil Posbıyık, Gazi Alemdar Gemisi’nin simgesel önemini, aslına uygun olarak yapım sürecini, gemi çevresinde gelişen kent kültürünü ayrıntılı olarak anlattığı konuşmasında; Alemdar Destanı’nın 100. yılında Karadeniz Ereğli’nin “İstiklal Madalyası” beklediğini bir kere daha yineledi.

Yakın zamanda Zonguldak Milletvekilleri Polat Türkmen, Ahmet Çolakoğlu, Hamdi Uçar, Ünal Demirtaş ve Deniz Yavuzyılmaz bir araya gelerek, Alemdar Gemisi’ne İstiklal Madalyası verilmesi için T.B.M.M’ye Yasa önerisi sunmuşlardı. “Gazi Alemdar Yaptırma ve Yaşatma Derneği” yöneticileri bu yasa önerisinin ardından yaptıkları basın açıklamasında Dernek Yönetim Kurulu Üyesi Tan Okay, bu yasanın çıkış tarihinin, Alemdar Gemisi’nin İstiklal Savaşının tek deniz zaferini kazanışının 100. yılı olan 27 Ocak 2021 tarihine yetişecek bir çalışma olmasının sağlanması isteminde bulunmuştu.

100. Yıl Kutlamalarında Yapılan İstiklal Madalyası Verilmesi Çağrısı Yinelendi

Karadeniz Ereğli Belediyesi tarafından Süleymanlar Mahallesinde yaptırılan “Alemdar Anıtı”nda başlayan ilk törende, İstiklal Savaşı‘nın ilk ve tek deniz şehidi olan Recep Kahya anıldı. Kaymakam İsmail Çorumluoğlu, Belediye Başkanı Halil Posbıyık, Karadeniz Bölge ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Taner Gün, Erdemir Genel Müdürü Salih Cem Oral, “Alemdar Gemisi Yaptırma ve Yaşatma Derneği” Başkanı Oktay Demiroğlu, siyasi partilerin ilçe başkanları, askeri ve mülki erkan ve vatandaşların hazır bulunduğu törende Karadeniz Bölge ve Garnizon Komutanlığında görevli Deniz İkmal Üsteğmen Gökay Hasanoğlu, Alemdar Gemisi ve Recep Kahya dönemiyle ilgili sunum yaptı.

İkinci program AKM Nikah Salonu’nda gerçekleştirildi. Burada Kdz. Ereğli Belediyesi İletişim ve Medya Birimi tarafından hazırlanan tanıtım filmi izlendi. Ardından tarihçi, yazar Dr. Can Canver, tarihi süreci anlatan bir konuşma yaptı.

Belediye Başkanı Halil Posbıyık yaptığı konuşmada Alemdar Destanının 100’üncü yılında İstiklal Madalyası beklediklerini vurgulayarak, Alemdar Gemisi‘ne ilişkin önemli ayrıntılarıyla anlattı:

“Kdz. Ereğli halkının ve denizcilerin gönlünde gazilik unvanını yıllar öncesinden alan Gazi Alemdar Gemisi’nde 100. Yıl anma programı nedeniyle buradayız. Gazi Alemdar Gemisi mürettebatı, kahraman denizciler, bizi bugün bir araya getiren şanlı destanlarını bundan 100 yıl önce yazdılar. Alemdar Gemisi’ne bu ruhu veren ilk deniz şehidimiz Serdümen Recep Kahya’yı, gemiyi İstanbul’dan Ereğli’ye kaçıran kahraman ve yurtsever denizcilerimiz Çarkçıbaşı Kadıköylü Osman Efendi’yi, Yağcı Trabzonlu Hikmet Efendi’yi, Güverte Lostromosu Üsküdarlı Ali Reis’i, Serdümen Trabzonlu Rıfat Reis’i, Ateşçi Göreleli Yusuf’u, Kamarot Erzincanlı Salih’i, Kamarot Avram Efendi’yi ve tüm gazilerimizi bir kez daha saygı, rahmet ve şükranla anıyorum. Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve tek deniz çarpışması burada yaşanmış, ilk ve tek deniz şehidi burada verilmiştir. Bu tarihsel olayı unutmamak ve bunun anlamını aklımızda tutmak sorumluluğumuzdur.“

Gazi Alemdar Gemisi Bir Simgedir

“Alemdar Gemisi burada bir simgedir. Bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin simgesi. Biz İstiklal Madalyasını, bu gemiyle destan yazan kahraman şehidimiz ve gazilerimiz için, onlara bağımsızlık ve özgürlük ateşiyle destek veren Ereğli halkı için istiyoruz. Nasıl Maraş’a kahramanlık unvanını verdiren başta Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti Üyeleri ve Maraş halkı ise… Nasıl Antep’e gazilik unvanını verdiren Antep’in bağımsızlık ve istiklal için mücadele veren halkı ise Alemdar Gemisi’nin bu unvanı hak etmesinin nedeni, burada istiklal için çarpışan kahramanlardır. Yaşanmış her tarihsel olay günümüze ışık tutar. Ondan çıkaracağımız önemli dersler vardır. Meselemiz sadece anmak değil, onun özünü yakalamak ve bugüne aktarmaktır. Burada sahip çıkacağımız öz, bağımsızlık ve özgürlüktür. Kurtuluş Savaşımız emperyalistlerin işgaline karşı bir bağımsız yurt kurma mücadelesidir. Bu savaşımız ekonomik, askeri ve siyasi açıdan tam bağımsızlığı içerir. Gazi Alemdar Gemisi bize bugün denizlerimize sahip çıkma bilincini vermektedir. Sadece dışarıdan gelen saldırılara karşı değil, denizlerdeki tüm canlılara, denizlerin zenginliklerine sahip çıkma, canlıları koruma anlayışı bunun bir parçası olmalıdır. Bağımsızlık; güçlü bir Deniz Kuvvetleri demektir. Tersanelerine, limanlarına sahip çıkmak demektir. Bunların her birini dünyayla rekabet edebilecek duruma getirme hedefi demektir. Ekonomik bağımsızlık aynı zamanda balıkçılık demektir; turizm demektir; üretim demektir. Denizlerin insanlığın yararına kullanılması demektir. Ülke kaynaklarına, zenginliklerine sahip çıkmak, korumak demektir. Denizleri kirletmemek demektir. Ben gençlerimizden, cumhuriyetimizi kuran, bizlere bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ni emanet eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün gençliğe hitabesini bu anlayışla tekrar tekrar okumasını özellikle rica ediyorum. Denizlerde sağlanacak barış ve kardeşlik, her ülkeye huzur getirir.“

1.

Tarihsel Süreç İçinde Alemdar Destanı Kutlamaları

“Bugün Alemdar destanının 100. yılını gururla anıyoruz. Önceleri bu anma törenleri daha farklı yapılıyordu. 60’lı yılların başlarına kadar Ereğli’de okullarda yapılan ve o zaman yaşayan Alemdar kahramanlarının öğrencilere o günleri anlatımları ile devam eden anma programları söz konusuydu. Belediye zaman zaman küçük hediyeler dağıtır, parkta tören düzenlenirdi. 60’lı yıllarda başka bir aşamaya geçildi. 4 Nisan Deniz Şehitlerini Anma Günü’nde, Askeriyenin düzenlediği tören kapsamında anılmaya başlandı. Bu törene sadece protokol üyeleri katılıyordu. Daha sonra 18 Mart Şehitler Günü’nde Alemdar da bütün şehitlerle beraber anılmaya başlandı. 2003’e kadar böyle devam etti. Bu dönemde, Tarih Doğa Derneği’nin girişimiyle Alemdar Şehidi Recep Kahya’nın temsili mezar taşı, İnönü Parkı’na yerleştirildi. Bugün yıpranan bu anıt, belediyemiz tarafından yeniden onarılmıştır. Durmaz Demiroğlu’nun Cumhuriyetimizin 75. Yılı anısına Sanat Kurumu Başkanı olarak yazdığı Alemdar Destanı adlı oyun, iki yıl üst üste sahnelendi. “

Alemdar Gemisinin Aslına Uygun Olarak Yeniden Yapılması

“Tam bu süreçte, Emekli Kıdemli Deniz Albay Yalçın Akın ve Durmaz Demiroğlu ellerinde Alemdar Gemisi’nin projesiyle bana geldiler. Yıl 2002’ydi ve ben belediye başkanıydım. 1951 yılında Alemdar Gemisi Haliç Tersanesi’ne bakım ve tadilat için alındığında, tersane çalışanları geminin projesini çizmişler. Ellerinde bu proje vardı. Çok heyecanlandım. Evet Alemdar Gemisini, aslına uygun olarak yeniden inşa etmemiz ve onun taşıdığı bu ruhu genç kuşaklara aktarmamız gerekiyordu. Hemen harekete geçtik. Gemi İnşa Mühendisi Tuncay Öztürk bu projeyi incelemiş ve gerekli malzeme listesini hazırlamıştı. Gemiyi sahil bandında nereye koyabileceğimizi düşündüm. Konuyu Kaymakama ve Komutana götürme kararı aldık. İşaret Fişeğini ateşlemiş olduk. İlk temaslar ardından Kaymakam Aziz İnci başkanlığında iki komite kuruldu. Yapım Komitesi içinde gemi inşa mühendisleri ve tersane sahipleri yer aldı. Gemi Tarih ve Tanıtım Komitesi’nde de tarihçiler ve basın mensupları bulunuyordu.

2004 yılı başlarına kadar hazırlık çalışmaları sürdü. Toplantılar Kaymakamlıkta ve Komutanlıkta devam etti. Bölge Komutanı Tuğamiral Deniz Cora, Alemdar Gemisi imalat projelerinin yapımı için İstanbul Tersaneler Komutanlığı’na başvurdu ve olumlu cevap aldı. Ben sahil bandında geminin konacağı yeri belirledim. Gerekli deniz dolgu iznini almak kolay olmadı. Büyük emek harcadım ve bu süreci başlattım. Geminin konacağı kuru havuz yapımı gerçekleştirildi. Toplantılara Erdemir Genel Müdürü Fadıl Demirel davet edildi. Demirel toplantı sonrasında gemi sacının üretimini üstlendi. Ereğli Gemi Tersaneleri Genel Müdürü Mehmet Tefik Hatip sürece destek verdi. Gelişmeler bu aşamaya geldiğinde, konuyla ilgili bir dernek kurulması gereği doğdu. Harekete geçtik. “Gazi Alemdar Gemisi Yaptırma ve Yaşatma Derneği”, böylece 10 Kasım 2004’te kuruldu. Başkan Kaymakam Aziz İnci, İkinci Başkan Belediye Başkanı olarak ben, Yazman Durmaz Demiroğlu, Sayman Yalçın Muharrem Akın, üye Can Canver, Mehmet Tefik Hatip, Fadıl Demirel oldu. İlk yönetim kurulu bu isimlerden oluştu. Kurucular şunlardı: Aziz İnci, Halil Posbıyık, Nurdan Oğuz, İrfan Erdem, Oktay Demiroğlu, Yalçın Akın, Durmaz Demiroğlu, Can Canver, Cevat Aydın, Tahsin Güner, Remzi Karakuş, Tan Okay, Tufan Küllü, Esat Koç, Şemsi Durdu, Eyüp Bektaş. Kurucu üyelerimize ve bu süreçte emeği geçen bütün kurum ve kuruluş temsilcilerine tekrar yürekten teşekkür ediyorum. 2005’te Cumhuriyet Bayramı kutlamalarıyla birlikte Alemdar Gemisi’nin ilk kaynak töreni büyük bir coşkuyla yapıldı. Artık geri sayım başlamıştı. İstanbul Askeri Gemi Tersaneleri projeyi yeniden düzenledi. Erdemir 163 bin 750 kilo gemi sacını bu amaçla hibe etti. Erdemir’in o günkü yönetimine, kente, tarihe sahip çıkma anlayışından dolayı tekrar teşekkür ederim. Erdemir’in tahsis ettiği bu malzemeleri kurucu üyemiz Esat Koç, Erdemir’in ambarlarından alarak Ustaoğlu Tersanesi’ne karşılıksız olarak taşıdı. Yani bu işe gönül vermiş pek çok ismin bu süreçte büyük katkısı var. Ustaoğlu Tersanesi sahibi Ali Arıkan ve diğer tersaneler geminin yapımına seferberlik anlayışıyla katkı yaptılar. Tam bu süreçte Dernek Başkanı, Kaymakam Aziz İnci’nin tayininin çıkması nedeniyle başkanlık görevine seçildim. Aralık 2006’da Komutanlıkta bir araya geldik. Dört tersane temsilcisi toplantıya katıldı. Gemi projesi dörde bölündü. Güverte bölümü üçe ayrılarak yapımını üç tersane üstlendi. Kamaralar bölümünün yapım sorumluluğu da dördüncü tersanenin oldu. Yapım işinin takip ve denetimini Komutanlık üstlendi. Ereğli Gemi Sanayi Tersanesi’nin desteğiyle üretilen gemi parçaları denizden nakledilerek 3 Mart 2008’de sahil bandında hazırlanan kuru havuza yerleştirildi. Çok hızlı şekilde parçalar birleştirilerek kaynak yapıldı. Bu süreçte iç dizayn, döşeme işleri, elektrik, güvenlik sistemleri, klima tesisi ve aksesuar malzemeleri Erdemir ile Gölcük Donanma Komutanlığı’nın katkılarıyla tamamlandı. 8 Ağustos 2008’de yapılan devlet töreniyle Gazi Alemdar Gemisi hizmete girdi. Alemdar Gemisi için yola çıktığımız 2002 yılından, hizmete girdiği 2008 yılına kadar görev yapan bütün komutanlar konuyla ilgili büyük emek harcadılar. Bu süreçte desteklerini esirgemeyen Deniz Kuvvetleri Komutanlarımıza ve Ereğli’de görev yapan komutanlarımız, Tuğgeneral Deniz Cora, Tuğamiral İbrahim Akın ve Tuğamiral Türker Ertürk’e minnettarız. 2010 yılında Gazi Alemdar Gemisi müze olmak üzere Ereğli Belediyesi’ne bir protokolle devredildi.“

2.

İstiklal Madalyası Alınması İçin Girişim Süreci

“Alemdar Gemisi müze olarak alındıktan sonra İstiklal Madalyasıyla onurlandırılması için imza kampanyası başlatıldı. Dernek buna öncülük etti. 10 bin imza toplanarak, hazırlanan dilekçe ve gerekçesi bana teslim edildi. Ben hemen konuyu Belediye Meclisi’ne götürdüm. 8 Aralık 2011 tarihinde konunun TBMM’ye taşınması konusunda oybirliğiyle Meclis kararı alındı. Bunun ardından 10 bin imzalı dilekçeyi ve meclis kararını TBMM’ye sunduk. Gerekli sonucu elde edemedik. Ama bu talebimizden hiç vazgeçmedik. Gazi Alemdar Gemisi’ne, ilk ve tek deniz şehidimize, gazilerimize madalya verilmesini şimdi de bekliyoruz. Alemdar Gemisi’ni Yaptırma ve Yaşatma Derneği’nde uzun yıllar başkanlık görevimi sürdürdüm. 2015 yılına kadar bu görevim devam etmiştir. Bu konudaki duyarlığım her zaman sürmüştür. Yeniden belediye başkanı seçildikten sonra ısrarla gündeme getirdiğim konuların başında da Gazi Alemdar Gemisi’ne İstiklal madalyası verilmesi yer almıştır. Bunu pek çok kez gündeme taşıdım. Son olarak da Tunalı Hilmi Bey’in heykelinin açılışı sırasında konuyu dile getirdim ve milletvekillerine çağrıda bulundum. Burada Tunalı Hilmi Bey’i bir kez daha saygı ve rahmetle anıyorum. Tunalı Hilmi Bey’in, Birinci Meclis’te Alemdar kahramanlarına madalya verilmesi talebinde bulunduğunu burada bir kez daha hatırlatmak isterim. Ardından CHP’li ve AK Parti’li 5 Zonguldak milletvekilimiz bir araya gelerek Gazi Alemdar Gemisi’ne İstiklal Madalyası verilmesiyle ilgili teklif hazırladılar ve TBMM’ ye sundular. Bu bizleri çok memnun etmiştir. Kendilerine burada da tekrar teşekkür ediyorum. Bu teklifin TBMM tarafından bir an önce ele alınıp hak ettiğimiz istiklal madalyasının verilmesini heyecanla bekliyoruz. Bu konuda Zonguldak Çaycuma’dan evli olan, Zonguldak’ın damadı TBMM Başkanı Mustafa Şentop’tan da yardım bekliyoruz. 2017 yılında Deniz Kuvvetlerimizin tersanelerinde üretilen modern donanımlı bir denizaltı kurtarma gemisine Gazi Alemdar isminin verilmesi bizi ayrıca memnun etmiştir. Buna da burada değinmek isterim. Böylece Gazi Alemdar Gemisinin ismi denizlerimizde de yaşamaktadır.”

Gazi Alemdar Gemisi Destanı Çevresinde Oluşan Kültür

“Bu kahramanlık destanının 100. Yılında bir dizi farklı etkinliği de hayata geçirdik. İletişim ve Medya ekibimiz, müzeyi gezenlere izletilecek yeni bir tanıtım filmi hazırladı. Metni ve seslendirmeyi Dernek üstlenmişti. Arkadaşlarımız bu tanıtım filminin görsellerini hazırladılar. Yine Belediye’de çalışan arkadaşlarımız Orkun Dinçel, Serkan Yılmaz, Volkan Yılmaz bugüne özel bir müzik çalışması yaptı. Sözleri, müziği, kaydı ve düzenlemesi de kendilerine ait. Müzisyenler Çise Demirelli, Sude Durak, Erkan Dolunay vokalde kendilerine destek verdi. Hepsine tek tek teşekkür ediyorum.

Karadeniz Ereğli’nin kurtuluşunun 100. Yılı kutlamaları kapsamında yürütme kurulu üyeleri içinden bir grup arkadaşımız bulmaca kitabı hazırlamışlardı. Ereğli’nin tarihi, kültürü, değerleri ve yaşanan ilginç olaylar hakkında seçkilerin yer aldığı bu bulmaca kitapçığının yayınlanması için de bu anlamlı günü seçtik. Bulmaca severlerin ilgisini çekmesini umuyoruz. Gençler açısından öğretici yanının olacağına da inanıyorum. Yine bugünü ölümsüz kılması için özel bir logo çalışması yaptık. Alemdar’la ilgili magnet, maket gibi hediyeler hazırladık. Gazi Alemdar Gemisi mürettebatının, Ereğli halkının İstiklal için verdiği mücadelenin 100. Yılında bu heyecanı sizlerle paylaşmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Şehit ve gazilerimizi bir kez daha minnet ve rahmetle anıyorum. Bu geminin yeniden inşası sürecinde fikrini, gönlünü, imkanlarını ve emeğini ortaya koyan bütün kurum, kuruluş temsilcilerine, yönetici kadrolara, iş insanlarına ve asıl önemlisi bunları hayata geçiren mühendis ve işçi kardeşlerime yürekten teşekkür ediyorum. Hepinize minnettarız. Bu çalışma bir kentin birlik ve beraberlik içinde hareket ettiğinde neleri başarabileceğini ortaya koyan en çarpıcı örnektir. Ereğli’nin menfaatleri için bu birlik ve beraberliğimizin devam etmesini diliyorum.“

(Kaynaklar: ereglidemokratmedya.com, sabah.com.tr, görsel: kulturportali.gov.tr)