Avustralya çevresindeki sularda farklı zamanlardaki farklı toplulukların gökyüzüne bakarak gerçekleştirdikleri seyirlerin ve yolculukların tarihi anlatan “Güney Gökküresinin Altında” Sergisi Avustralya Ulusal Deniz Müzesi’nde açıldı.

Pasifik Okyanusundan Endonezya Adalarına kadar okyanus gezginleri, Avrupalılar bu sulara ulaşmadan önce, yüzyıllar boyunca Avustralya kıyılarının çevresinde seyir yapıyorlardı. 60.000 yıldan daha uzun bir süre önce Avustralya’ya ulaşmak için, okyanus üzerinden gerçekleşen dünyanın en eski göçünü; ilk denizciler olan Aborjin halkı gerçekleştirmişti.

Müslüman denizci tüccarlardan, Çinli Zheng He‘nin büyük filosuna ve Polinezya’lı denizcilere kadar, Avustralya çevresindeki okyanus suları, Avrupalıların Büyük Güney Toprakları olarak adlandırdıkları bu yere ayak basmadan çok uzun süre önce kültürel iletişimin kesişme noktası olmuşu.

1.

Billy Missi’nin Torres Boğazı Adaları topluluklarının yıldızları, denizi ve ayı okumayı nasıl öğrendiklerinin öyküsünü anlatan Kulba Yadail (Eski Güfteler) adlı yapıtı (Avustralya Ulusal Deniz Müzesi Koleksiyonu)

Olağanüstü bir aşamaya gelmiş seyir yeteneği İspanyol, Flemenk, Portekiz ve İngiliz denizcilerin dayandıkları tek koruyucu olmakla kalmıyor aynı zamanda, küresel tecimin, deniz yolu ile gerçekleşen göçlerin ve deniz yolculuğunun da bir parçası durumuna geliyordu. Sergi, bu denizcilerin  güney gökküresi altındaki öykülerini Ulusal Deniz Koleksiyonu‘ndan nesneler aracılığıyla anlatıyor.

2.

Takımyıldızları (2014) – Gail Mabo ((Avustralya Ulusal Deniz Müzesi Koleksiyonu)

Yerli topluluklar ile Kuzey Topraklarında tecim yapan Makassan balıkçılarını betimleyen ağaç kabuğu boyama örneklerinden, sekstantlara, pusulalara ve teleskoplara kadar geniş bir yelpaze içinde seyir araçlarındaki teknik gelişmişliği tarihsel bir yolculuk içinde gözler önüne seriyor.

Sergide, James Cook‘un 1789’da Venüs gezegeninin geçişini izlediği seyrin ardından HMB Endavour‘daki görevinin ana çizgilerini içeren, Avustralya Ulusal Kütüphanesi‘nden getirilen “gizli yönergeler” olarak da bilinen belgeler geçici olarak yer alacak.

 

(Kaynak: sea.museum)

 

 

Bu yıl, 12 Ekim – 21 Ekim 2018 tarihleri arasında 4. sü düzenlenen Uluslararası Ankara Kukla Festivali’nde Karin Schafer’in yazıp yönetiği,  “Zheng He’nin Yolculuğu” yer alıyor.

Bir Çin amirali olan Zheng He, 1405 ile 1433 yılları arasında Pasifik ve Hint Okyanusu üzerinden Batı’ya doğru yol çıkar. Endonezya, Hindistan ve Arabistan kıyılarından geçerek Afrika’ya ulaşılan bu büyük denizaşırı girişim,  Kristof Kolomb’tan 100 yıl önceye denk geliyordu.

Ana direklerinin tepelerinde Çin İmparatorunun gücünü gösteren kırmızı ipek flamalarıyla, 120 metre uzunluğunda 300’den fazla ejderha gemisinin yer aldığı Çin donanması, bu gezinin gerçekleştiği dönemde o kadar güçlüydü ki, herhangi bir Avrupa ülkesi krallığının donanma gemisi bu  gemilerin yanında adeta bir fındık kabuğu kadar küçük kalıyordu. Zheng He, uzak ve yabancı diyarlardan ülkesine taşıdığı yüzlerce ilginç şey arasında Afrika’dan Çin’e ilk defa getirilen  zebralar ve zürafalar da bulunuyordu.

Zheng He’nin doğum adı olan Ma Sanbao‘ya – daha Avrupa tarafından tanınmazken – Sinbad olarak çeviren Arapça konuşan dünya, bu gezgine öykü hazinesinin içinde çoktan yer vermişti.

“Zheng He’nin Yolculuğu” gösterisinde, Karin Schafer, ziyaret ettiği ülkelerde arkasında pek çok öykü bırakan Amiral Zheng He’yi gezi sırasında tanıştığı insanların gözünden anlatıyor.

Öyküleri oluşturan temaların her biri bir kukla tarafından sunuluyor. Örneğin, Arap bir bilim insanının Çinli keşif heyeti ile arasında geçen bilgi alışverişi,  yabani canlıların Çin gemilerine getirilmesine yardımcı olan Afrikalı balıkçı, bu gezinin düzenlenmesinin ardında yatan ekonomik nedenlerini anlamış olan Siam’lı iş kadını gibi.

Anlatıda yer alan tüm öykü kahramanları, kendi milletlerinin dillerini konuşan insan boyutlarındaki kuklalar tarafından temsil ediliyor. Her ne kadar bu kuklalar farklı dilleri konuşuyor olsalar bile zihinlerden zihinlere akan yaratıcı düşünceler bu dil ayrımını bu öykünün kahramanları arasında yok ediyor. Bu durum izleyiciler açısından da geçerli.

Bu oyunu önemli kılan noktalardan biri de; videonun, canlandırma sinemasının, müziğin  yer aldığı, kukla tiyatrosunun yeni bir biçimi olan çoklu görsel ve duyusal deneyim sunması.

Oyunda yer alan tüm video ve canlandırmalar, Karin Schafer ve Peter Hauptmann tarafından hazırlanmış.

“Zheng He’nin Yolculuğu”, 20 Ekim 2018 Cumartesi günü Tiyato Tempo’da izlenebilir.

(Kaynak: visualtheatre.productions)