Ryan “The Brickman” McNaught tarafından dünya denizcilik tarihinin ünlü batık gemilerinin LEGO kullanılarak yapılan maketlerini gözler önüne seren “Brickwrecks” başlıklı sergi, Avustralya Ulusal Deniz Müzesi’nde açıldı.

Sergi, McNaught’un ilgi çekici Lego maketlerini yanı sıra gerçek batık gemilerden çeşitli nesneler, etkileşimli sergilemeler, şaşırtıcı batık öykülerini gerçeğe dönüştüren görsel-duyusal deneyimlerine de yer veren yoğun bir içeriğe sahip.

LEGO firması tarafından dünya çapında verilen ‘LEGO Sertifikalı Profesyonel’ unvanın sahip 14 kişiden biri olan Ryan Mc Naught, özellikle Güney Yarım kürede bu alanda çalışma yapan tek kişi olarak biliniyor. Üretimlerini kendisi ile birlikte çalışan ekibi ile birlikte gerçekleştiren sergide yer alan LEGO modellerinin 153,000 parça kullanılarak toplam 1600 saatlik çalışma ile yapıldığını belirtiyor.

Sergide,

-M.Ö.1300 yıllarında Batan ve dünyanınen eski batık gemisi olarak kayırlara geçen ‘Uluburun Batığı’,

-Güney Kore’nincGüney batısındaki Sarı Denizde bulunan Şinan Adaları yakınlarında 1323 yılında sulara gömülen bir Çin gemisi,

-1626 yılında Stokholm limanında batan İsveç savaş gemisi ‘Vasa’,

 -1629 yılında Batı Avustralya Hint Denizindeki Abrolhos Adası açıklarında batan Holllanda ticaret gemisi ‘Batavya’,

-‘Bounty’ gemisindeki isyancıların peşlerinde iken Avustralya’nın doğusundaki Mercan Denizindeki Büyük Set Resifine çarparak 1971’de batan ‘HMS Pandora’ gemisi

-Kanada’nın kuzeyinde bulunan Kral William Adası’nın açıklarında Kuzey Batı Geçidini ararken 1848 yılında batan iki gemi ‘HMS Terror’ ve ‘HMS Erebus’,

 -1912’de Kuzey Atlantik’in soğuk sularına gömülen ‘RMS Titanik’,

-Yeni Zelanda’nın kuzey doğusundaki Astrolobe Resifinde 2011 yılında batan Liberya bayraklı ‘MV Rena’

gemilerine ait LEGO modelleri yer alıyor.

(Kaynak: sea.museum)

PTT AŞ tarafından hazırlanan “Akdeniz 2022 (Deniz Arkeolojisi)” konulu anma pulu ve ilk gün zarfı tedavüle sunuldu.

Anma pulunun ve ilk gün zarfının üzerinde, 1982 yılında bulunan Uluburun Batığı’na ait betimlemeler yer alıyor.

19 Temmuz 2022 tarihinde çıkarılan, ‘anma pulu’nun 5 lira ve ‘ilk gün zarfı’nın 10 lira bedelle satışa sunulduğu filateli.gov.tr ve ptt.gov.tr yapılan açıklamada belirtildi.

filateli.gov.tr

Filatelik ürünlerin satışı ile aynı tarihte, Antalya Güllük PTT Müdürlüğünde “Akdeniz 2022 (Deniz Arkeolojisi) 19.07.2022 Antalya” ibareli ilk gün damgası kullandırıldı.

Betimlemeler, 360 Derece Tarih Araştırmaları Derneği’nin Canlandırma Projesine Bağlı Kalınarak Yapıldı

Uluburun Batığı’na ilişkin olarak Anma Pulu ve İlkgün Zarfı üzerinde yer verilen betimlemelerde 360 Derece Tarih Araştırmaları Derneği tarafından yapımı gerçekleştirilen batığın replikasının görsellerinden yararlanıldı.

Derneğin sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, batığı konu alan “Akdeniz 2022 (Deniz Arkeolojisi)” adlı pulun çıkarıldığına ilişkin duyuru yapılırken; derneğin çalışmalarından yararlanılmasından duyulan mutluluk dile getirildi.

Derneğin, Urla’daki 360 Derece TAD Deneysel Arkeoloji Uygulama Merkezinde yaşama döndürdüğü Uluburun Batığı replikası 1984’teki sualtı kazısından elde edilen bilgilerden ve ikonografilerden yararlanılarak, kavela-zıvana yöntemiyle İzmir-Urla’da yapımı gerçekleştirildi.

Replika, 2005 yılında tamamlanarak, denize indirildi. Türkiye kıyıları başta olmak üzere Akdeniz ve Kıbrıs olmak üzere 3000 deniz mili aşıldı ve bu yolculuklar sırasında, antik dönem rotaları, navigasyon teknikleri, antik yelken kullanımı konularında araştırmalar yapılarak; ulusal ve uluslararası sempozyumlarda sunumu gerçekleştirildi.

Kısaca Uluburun Batığı

Batık, Kaş’ın güney doğusundaki Uluburun’un yaklaşık olarak 60 metre açıkta 1982 yılında bir Mehmet Çakır adlı sünger dalgıcı tarafından bulundu. Ardından, 1984’te Bodrum Sualtı Müzesi, INA (Institute of Nautical Archaeology) ve National Geographic Society’nin katılımıyla sualtı kazıları başlatıldı. Kazı başkanlığını Prof. Dr. George Bass ve Cemal Pulak tarafından üstlenildi ve su altı kazı çalışmalarında, 22.400’den fazla dalış gerçekleştirildi.

Dendokronolojik tarihlemeye göre MÖ 1300’de battığı düşünülen gemi, 15 metre boyunda, 5 metre enindeydi. Geminin milliyeti ile ilgili olarak henüz bilimsel bir yargıya varılamamasına karşın, bilim insanları tarafından orta doğu kökenli olduğu tahmin edilmektedir.

Seyirde olduğu sırada 20 ton yük taşıyan geminin ana yükünü, 10 ton bakır ingot ve 1 ton kalay, hammaddeleri oluşturmaktaydı. Öte yandan batıkta, insan üretimi nesneler de bulundu. Özellikle, sayıları 150’yi aşan, kobalt mavisi, turkuvaz ve lavanta renklerindeki yuvarlak, yassı ham cam külçeler bilinen en eski ve eksiksiz cam külçelerini olarak dikkat çekmektedir.

(Kaynaklar: filateli.gov.tr, ptt.gov.tr, 360derece.info, kulturenvanteri.com)

Antalya’nın kıyısında Türk ve yabancı sualtı arkeologları tarafından  bulunan Tunç Çağı‘na ait bakır yüklü tecim gemisi kalıntısı, dünyanın en eski batığından 200 yıl daha eskiye tarihleniyor.

Antalya Müze Müdürlüğü‘nün başkanlığında, Akdeniz Üniversitesi Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Bölüm Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz‘in eşgüdümünde batıkta gerçekleştirilen arkeolojik  kazı, Uluslararası Sualtı Arkeoloji Enstitüsü, Teksas A&M Üniversitesi ve Oksford Üniversitesinden uzmanların ve dünyaca ünlü Prof. Dr. Cemal Pulak‘ın da içinde yer aldığı 30 kişilik takım tarafından gerçekleştirildi.

Öniz, yapılan bu arkeolojik buluntu ile ilgili olarak şunları söyledi

“Gemide, milattan önce 16. veya 15. yüzyıllarda muhtemelen Kıbrıs’taki madenlerden çıkartılmış bakır ingotlar var. Bu bakır külçeler, yastık formu adı verilen dünyanın en erken örnekleri. 10 kadar silindir formda külçe var. Bakır külçeler taşıyan bir gemi. Farklı malzemelere de ulaştık. 3600 yıllık mızrak kalıntısı, buna benzer çeşitli eserler çıktı. Bu külçelerin dünyada toplam beş örneği var. Bir tanesi New York Metropolitan Müzesinde, dördü Atina Arkeoloji Müzesinde. Dünyada sadece beş tanesi bilinen bu külçelerden biz, Antalya kıyılarındaki batığımızda 100’den fazla tespit ettik. Batıkta kazı çalışmaları birkaç sene sürecek.“

Dünyanın En Eski Batığı

Bulunan batığın dünyanın arkeoloji tarihini şekillendirecek bir buluş olduğunu belirten Öniz, 50 yıl önce dünyanın en eski batığının Antalya’da Gelidonya Burnu’nda bulunan batık olduğuna ve milattan önce 1200’e tarihlendiğine değindi.

Yaklaşık 30 yıl önce de yine dünyanın en eski batığı olarak Kaş bölgesinde Uluburun Batığı‘nın bulunduğunu hatırlatan Öniz, “Antalya’nın, Kumluca ve Kaş ilçeleri dünyanın en eski batıklarına ev sahipliği yapmakta ancak bizim bulduğumuz bu batık, dünyanın bilinen en eski batığından 200 sene öncesine dayanıyor. Ticari yük taşıyan dünyanın en eski batığı olduğu çalışmalarla da teyit edildi.” dedi.

Yaklaşık 50 metre derinlikten çıkarılan yapıtlar, Antalya Müzesinde bulunan Antalya Koruma ve Onarım Laboratuvarı’na götürüldü.  Batıkta buluntular, Kemer ilçesine kurulması planlanan sualtı arkeoloji müzesinde sergilenecek.

 

(Kaynak: aa.com.tr)

 

Akdeniz kıyılarında gerçekleştirilen arkeolojik sualtı araştırmaları sırasında 3 bin 600 yıllık olduğu belirlenen, dünyanın en eski ticaret gemisi bulundu.

Talan edilme olasılığı nedeniyle batığın yeri uzmanlar tarafından açıklanmıyor.

Doç. Dr. Hakan Öniz başkanlığındaki bilimsel araştırma ekibi tarafından yapılan çalışmalarda, batığın yaklaşık 50 metre derinlikte olduğu ve Kıbrıs’taki bakır madenlerinde işlenen en az bin 500 kiloluk külçe bakır yüklü olduğu belirlendi. Bakır külçelerin, dünyanın ilk endüstriyel ürünlerini oluşturduğu belirtiliyor.

Batığın bilimsel olarak tespitini gerçekleştirdiklerini ifade eden Prof. Dr. Hakan Öniz, “Batık günümüzden 3 bin 600 sene önce Kıbrıs Adası’ndan Ege’de bir bölgeye giderken yolda fırtınaya yakalanarak batıyor. Batığın ana yükü bakır külçeler. Külçelerin tipolojisinden M.Ö. 16’ncı yüzyıla ait bir ticaret gemisi olduğu ortaya çıkıyor. Muhtemelen dünyanın ilk en erken endüstriyel ürünlerini taşıyan bir gemi. Bu özellikleriyle bilimsel olarak dünyada sualtı arkeoloji kapsamında çığır açtı diyebiliriz” dedi.

Batıkta önümüzdeki aylarda Doç. Dr. Hakan Öniz Başkanlığında Antalya Müzesi uzmanları ve sualtı arkeoloğu Prof. Cemal Pulak’ın da katıldığı uluslararası bir ekiple kazılar başlatılacak.

Antalya Valisi Münir Karaloğlu, yaptığı açıklamada, “(…) 3 bin 600 yaşında olan bir batıktan bahsediyoruz. Yükü bakır külçelerden oluşuyor. Geminin boyu 14 metre, taşıdığı yükün ağırlığı da bin 500 kilogramlık bakır külçe. Karada yapılan arkeolojik kazılarda Göbeklitepe tarihin sıfır noktası olarak alınıyor. Sualtı arkeolojisinde de bu yeni batık sualtının Göbeklitepesi’dir. O kadar önemli bir batıktan bahsediyoruz. Batı Antalya batığı da yeni bulunan, Kültür Turizm Bakanlığımız Müzeler Genel Müdürlüğünün izniyle kazı çalışmalarına başlayacağımız bu batık da su altının Göbeklitepesi’dir” ifadelerini kullandı.

Batıktan çıkan eserlerin ise Antalya Kemer’de kurulması planlanan Akdeniz Sualtı Arkeolojisi Müzesi’nde sergilenmesi planlanıyor.

 

(Kaynak: iha.com.tr, Görsel: 7deniz.net)