Antalya kıyılarında, yaz aylarında sürdürülen sualtı araştırmalarında, milattan önce 7. yüzyıldan milattan sonra 12. yüzyıla kadar geniş bir tarih aralığında konumlanan, 14 gemi batığı bulundu.

Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü Sualtı Kültür Mirası Ana Bilim Dalı Başkanı-sualtı arkeoloğu Doç. Dr. Hakan Öniz, Antalya ve Mersin illerinde Akdeniz Üniversitesine ait “Arkeo” adlı bilimsel inceleme araştırma gemisi ile su altı saptama çalışması gerçekleştirdiklerini ve 2000 yılından bu yana buldukları batıkların sayısının 350’yi aştığını açıkladı.

Aynı zamanda Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Bölüm Başkanlığını da yürüten Doç. Dr. Öniz, 2022 yılında yaz ayları içinde sürdürülen sualtı çalışmalarında Milattan önce 7. yüzyıldan milattan sonra 12. yüzyıla kadar geniş bir tarih aralığında14 adet gemi batığı bulduklarını ve batıkların ağırlıklı olarak amfora (testi) yüklü batıklar olduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Bu batıklarda bulunan amforaların içerisinde zeytinyağı, balık sosu ve şarap gibi deniz ve tarım ürünleri taşınıyordu. Bu süre zarfında Anadolu’nun, Akdeniz kıyılarının ticaret ve askeri amaçlı çok yoğun bir şekilde kullanıldığını kanıtladık. Birbirine yakın bölgede bulduğumuz iki batıktan birisinde tuğla diğerinde de tabak taşındığını tespit ettik. Roma döneminde tuğla ve kiremit gibi ağır yükler Antalya’da deniz kıyısındaki atölyelerde üretilip deniz yoluyla Antalya kıyılarında başka kentlere getiriliyormuş. Roma dönemine ait 2 ayrı batıkta bulduğumuz tuğlalar ve tabaklar 2 bin yıl önce nasıl istiflenmişse aynı şekilde duruyordu. 2 bin yıl önce liman hamallarının yerleştirdiği düzgünlükte hiç bozulmadan durmaları bizi de şaşırttı.”

Öniz: Antik buluntuların görüntüleri Türkiye’nin milli envanterine kaydediliyor.

Yapılan sualtı çalışmalarında ele geçen gemi çapalarının da önemli bir bulgu olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Öniz, “Tunç Çağı’ndan kalma gemi çapaları bulduk. Bu da çok önemli ve heyecan verici. Bu çapalarla, Akdeniz’de 5 bin yıldır gemilerin yelken açtığını, deniz ticareti yapıldığını kimi zaman da askeri amaçlarla kıyılarımızın kullanıldığını anlıyoruz.” dedi.

Sualtındaki tüm buluntuların belgelendiğini vurgulayan Doç. Dr. Öniz sözlerini şöyle sürdürdü: “Kimlik kartı ve kod numarası veriliyor. Bunların görüntüleri ve filmleri ülkemizin milli envanterine kaydediliyor. Bu kıyılarda denizin içerisinde özellikle insanların dalabileceği derinliklerde eserlerin büyük bölümü milli envanterimize kaydediliyor. Su altı kültür mirası olarak neleri korumamız gerektiğini biliyoruz.”

Ekiplerinde kendi yüksek lisans öğrencilerinin yanı sıra İsveç’ten Mozambik’e ABD’den Polonya’ya 14 ülkeden 22 yüksek lisans ve doktora öğrencisinin yer aldığını ifade eden Doç. Dr. Öniz, çalışmalarında dünyada kullanılan en üst arkeolojik belgeleme ve tespit yöntemlerini gerçekleştirdiklerini sözlerine ekledi.

(Kaynak: aa.com.tr)

Türkiye Sualtı Arkeolojisi Vakfı (TİNA) tarafından yayınlanan Denizcilik Arkeolojisi Dergisi‘nin 11. sayısı yayımlandı.

Dünyada  üzerinde çok sayıda çalışmalar yapılan deniz jeoarkeolojisi konusunda, Türkiye kıyılarında da son yıllarda kapsamlı araştırmalar yürütülmektedir. Bu sayıyla Türkiye’de ilk kez bir dergide uzman araştırmacılar tarafından yazılmış jeoarkeolojiye ilişkin makaleler bir araya getirilerek; deniz jeoarkeolojisi üzerine farklı bilim dallarının çalışmalarına yer veriliyor.

Arkeoloji ve yerbilimlerini metodolojik ve teorik açıdan bir araya getiren çok disiplinli araştırma sonuçları ve tartışmalara yer verilerek; sualtında kalmış Antik Dönem kıyı ve liman yerleşimleri; ayrıca deniz seviyesi değişimlerinin bu yerleşimlere etkileri tartışılıyor.

Derginin 11. sayısında yer verilen başlıklar ve makaleler:

Makaleler:

-Türkiye’nin Batı ve Güney Kıyılarındaki Antik Yerleşmelerin Paleocoğrafya ve Jeoarkeolojik Özellikleri – Ertuğ Öner, Serdar Vardar, Aylin Karadaş, Rıfat İlhan

-Halikarnassos Limanı’nın Jeoarkeolojik Araştırması – Harun Özdaş, Nilhan Kızıldağ

-Patara Liman Koyu Araştırmaları: Genel Bir Bakış – Mustafa Koçak

Notlar:

-Avrupa’nın En Büyük Vakumlu Dondurarak Kurutma Cihazı İstanbul Üniversitesi Yenikapı Batıkları Projesi’nde Kullanılmaya Başlandı – Namık Kılıç

Haberler:

-Tarihi Denizcilik Haritaları ve Akdeniz Sergisi 1 – 14 Nisan 2019 – Ali Rıza İşipek

-TINA Vakfı – İÜ Yenikapı Batıkları Projesi Buluşması – Işıl Özsait Kocabaş

-Sualtı Kültür Mirasının Korunması Programı: TSSF’den CMAS’a
Uluslararası Bir Açılım – Hakan Öniz

-Fenike Gemileri Canlandırma Projesi – Mualla Erkut

-Unesco Paris Genel Merkezi’nde Sualtı Arkeolojisi Programı – Ceyda Öztosun

 

Dergiye buradan ulaşabilirsiniz: