Saraceno’nun Kopenhag’ta Bulunan Yer Altı Sarnıcındaki ‘Olay Ufku’ Başlıklı Yerleştirmesi, Ziyaretçiler Tarafından Kayıkla Gezilebiliyor.
Tomás Saraceno’nun Kopenhag’ta bulunan yer altı sarnıcındaki ‘Olay Ufku” başlıklı yerleştirmesini ziyaretçiler, bindikleri kayıklarda kürek çekerek gezebiliyorlar.
Saraceno’nun karadeliklere kapılan gökcisimlerinin yutulmasına yaptığı gönderme ile seçtiği bu kavram, aynı zamanda bizlerin de iklim krizi nedeniyle kendi ‘Olay Ufku’muza giderek yaklaştığımızı vurguluyor.
Sanatçı, çevre sorunlarına yönelik geliştirilecek çözümlerin; Su Örümceği’nin suyun altında oluşturduğu hava kabarcığı içinde ağını örmesinde olduğu üzere, çevremizdeki mütevazi canlılardan esinlenilebileceğine dikkat çekiyor.
Danimarka‘nın Kopenhag kentindeki Søndermarken Parkı‘nın hemen altında, kentin su gereksinimini karşılayabilmek amacıyla 19. yüzyılda inşa edilmiş olan 4,320 metrekare bir sarnıç bulunuyor ve her yıl kent yönetimi tarafından bir sanatçı ya da mimar, bu sarnıcın düzenlenmesi için seçiliyor. 2020 yılına gelindiğinde ise; bu etkileyici mekan Arjantinli sanatçı, Tomás Saraceno‘nun düş gücüne emanet ediliyor; ancak, beklemeyen bir gelişmenin sonucu olarak, 2020 yılı başlarında Kovid-19 küresel salgınının patlak vermesi, bu yerleştirmenin ve mekanın izleyiciler tarafından deneyimlenebilmesinin 2021 yılına dek ertelenmesi zorunluluğunu ortaya çıkardı.
Saraceno‘nun bu mekan için tasarladığı iddialı yerleştirme, sarnıcı bir kez daha suyla doldurulmasını gerektirecek bir içeriğe sahip. Bu nedenle sarnıç 1.4 milyon ton su ile yeniden dolduruldu. Her ne kadar bu sarnıcın dolum kapasitesinin yüzde 10’undan daha az olsa da yine de izleyicilerin sarnıcı kayık ile dolaşabilmeleri için pek ala yeterli.
Sergiyi görmek isteyen sanat izleyicileri beş ayrı kümeye ayrılıyor ve sarnıç mekanın deneyimleyebilmeleri için bindikleri kayıklarda kendilerinin kürek çekmesi gerekiyor. Yaklaşık olarak 45 dakika süren bu gezintide, başka bir ışık kaynağının (cep telefonları kaynaklı yapay ışık gibi) kullanılmasından kesinlikle kaçınılması gerekiyor. Çünkü mekanda yer alan yerleştirmeye ilişkin tüm öğeler, Saraceno‘nun tasarladığı aydınlatma biçimi ile birlikte burada yer alıyor. Öte yandan ziyaretçilerin sessiz olacaklarına ilişkin olarak kendilerinden söz alınmasına karşın; sarnıcın 17 saniye süren yankılanma süresine sahip özel akustiği nedeniyle, ziyaretçiler çektikleri küreğin sesinin yankısına alışmak zorunda kalıyorlar.
Saraceno‘nun göksel biçimlere sahip olan yontuları ve yapıtları, aynı zamanda zamansız olmasıyla birlikte, su yüzeyine düşen yansımaları, çevreden gezinen kayıkların sudaki hareketleri sonucu olarak sürekli dalgalanarak bozunuma uğruyor.
.
Tüm meslek yaşamı boyunca Saraceno, ürettiği yapıtlarıyla; izleyicilerine insanoğlunun yeryüzündeki etkinliklerinin ortaya çıkardığı sonuçları yeniden değerlendirmesi ve doğa ile daha sağlıklı ilişkiler kurma yönünde çağrıda bulunuyor. Burada da tüm bu olumsuzluklara karşı harekete geçilmesi için dile getirilen bu çağrı kendisine güçlü bir görsel ve duyusal bir biçim buluyor.
Saraceno‘nun Berlin‘deki çalışma ofisi, dirim bilimciler (biyologlar), matematikçiler ve gökbilimcilerle sürekli bilgi alış verişinde bulunuyor. Buna ek olarak, Saraceno‘nun kendisi de mimarlık alanında öğenim görmüş bir sanatçı ve bu nedenle; ‘Olay Ufku’, tam da bir mimarın duyarlılığını yansıtıyor.
Yerleştirme, adını, uzaydaki karadeliklerin çekim gücüne kapılan gökcisimlerinin artık kaçınılmaz olarak yutulmasına yönelik olarak kullanılan, astronomik bir kavramdan alıyor. Saraceno, bizlerin de iklim krizi nedeniyle kendi ‘Olay Ufku’muza giderek yaklaştığımız vurgulayarak, bundan kurtulabilmenin ancak davranış biçimlerimizde yapacağımız bir köktenci bir değişiklikle olanaklı olacağını söylüyor.
Sergi, sanatçının 2018 yılında gerçekleştirdiği “Okyanusun altında bir hava kabarcığında yaşam kurmak” (Living at the bottom of an ocean of air) adlı video ile sonlanıyor. Yapım, tamamen suyun altında yaşayabilen Su Örümceği’ni (Argyroneta aquatica) odağına alıyor. Bu örümcek türü, ağını, ilginç bir yöntem kullanarak, suyun altına oluşturduğu bir tür dalgıç çanı içerisinde örüyor. Saraceno bu durumdan esinle; doğada canlıların yaşamda kalmak için büyük bir düş gücünün etkisi ile çözümler ürettiğini vurgulayarak, yüzleştiğimiz çevre sorunlarının çözümünün çevremizdeki mütevazi boyutlarda yaşamlarını sürdüren canlıları dikkate almamız gerektiğini belirtiyor.
(Kaynaklar: instagram: @visitcopenhagen, wallpaper.com, theartnewspaper.com)