100 Yıl Önce İngiliz Gemilerinin Pruvalarında Yer Alan Yontular, Restorasyon Sürecinin Ardından The Box Plymouth Müzesinde Sergileniyor
Viktoryan döneme ait olan 14 adet ahşap pruva yontusu, tamamlanan restorasyon çalışmaların ardından, denizci bir kent olan İngiltere-Plymouth kentinde konumlu The Box Müzesi’nde sergileniyor. Bir zamanlar Çin’e, Kırım’a ve Yeni Zelanda’ya giden gemilerin pruvalarında yer alan bu yontular, denizcilik tarihinin önemli yapraklarına tanıklık etmiş yapıtlar.
Britanya gemilerinin pruvalarına yerleştirilen, denizcilere tılsımları ile güç veren pruva yontuları 1 milyon paundluk restorasyon projesi ile yeniden yaşam döndürüldü. Toplam ağırlıkları 20 tona ulaşan bu pruva yontularından 13 tanesi, The Box Müzesi‘nin tavanından sarkıtılan iplere asılarak; sergileniyor. İki tondan fazla ağırlığa sahip olan ve dört metre boyundaki IV. William yontusu ise sahip olduğu ağırlığı nedeniyle, tavandan sarkıtılmak yerine üzerine yerleştirildiği bir sabit bir sergileme birimi üzerine konumlandırılmış.
Serginin düzenlenmesi ile sorumlu olan Abby Coombs, yontuların bu denli yukarıya yerleştirilmesinin nedeni şu sözcükler ile açıklıyor:
“Mimarlarımız ile yeni yapının düzenlenmesi üzerine çalışırken; atriumun sunduğu güçlü oylumsal olanakların farkına vardık. Oylum üç kat yüksekliğe sahip ve ışığı güçlü biçimde etkisini duyurduğu bir yerdi. Bu durum, bizde pruva yontularının bir zamanlar büyük gemilerden oluşan filoların pruvalarındaymış gibi yukarıda sergilenmeleri gerektiği düşüncesini uyandırdı.”
Uzmanlar, arboristlerin yaşayan ağaçların sağlamlığını denetlemek için kullandıkları sonik tomografi adı verilen bir yöntemden yararlanarak; pruva yontularının iç yapılarının mevcut durumunu belirlediler. Yapılan bu çalışmanın ardından, ağaç gereçlerde olabilecek bir dönme yada çekme durumunu en aza indirgemek amacıyla büyük ölçekli, çok amaçlı yapılmış kurutma odalarında kurutulmasının gerekliliği anlaşıldı.
Restorasyon sürecinde karşılaşılan diğer sorun ise; yontuların renklerine ilişkin yaşayan zorluklardı. Uzmanlar yontuların yıllar boyunca bezendikleri boyanın üzerinde mikroskobik analizler yürüttüler. Bazıların gri tonlardaki bir boya ile üretildikleri görüldü. Ancak buna karşın, alınan karar, bu yontuların boyalı olması yönündeydi. Bunun üzerine kullanılacak renklerin tonlarına 1912 yılına ait olan sigara kartları dizileri üzerinde yer alan donanma pruva yontularına ilişkin yapılmış betimler, temel alındı.
Plymouth kent konseyi başkanı Tudor Evans, burada pruva yontuları için gösterilen tüm çabaya kesinlikle değdiğini söyleyerek; bu yontuların ahşaptan yapılmış olmanın ötesinde anlamlar taşıdığını belirterek sözlerini söyle sürdürüyor: “Bu yapıtlar, Plymouth kentinin ve Kraliyet donanması tarihinin ikonik sembolleri. Aynı zamanda 200 yıl önce bu yapıtları gerçekleştiren zanaatkarların ve yontu sanatçılarının yeteneklerinin boyutlarının ortaya koyan olağanüstü örnekler.”
(Kaynak: theguardian.com, theboxplymouth.com)
Mayflower Gemisinin 400 Yıl Önceki Yolculuğuna İlişkin Bilgiler, “Mayflower 400: Efsaneler & Miras” Sergisiyle The Box Müzesinde
2020 yılı, Mayflower gemisinin 1620 yılında İngiltere Plymouth’tan Amerika’ya doğru yelken açışının 400. yıl dönümü.
The Box Müzesi’nde düzenlenecek olan “Mayflower 400: Efsaneler & Miras” sergisi de, önemli toplumsal ve tarihi sonuçlar doğuran bu yolculuğa ve Maylower’a ilişkin bilgileri ortaya koyuyor.
Hem yerel ve ulusal ve hem de uluslararası ölçekte etkisi olan bir öykünün baş kahramanı olan tek bir gemi, tam 400 yıldır beş ulusu birbirine bağlıyor. Bugün 30 milyondan fazla kişi aile geçmişinin Mayflower gemisine bağlıyor ve onun yolcularıyla ilgisi olduğunu öne sürüyor.
The Box müzesi, geleneklere meydan okuyan, toplumsal çatışmalara neden olan ve yeni topluluklar ortaya çıkaran bir tarihi ziyaretçileriyle paylaşıyor. Atlantik Okyanusu’nun iki yakasından nesneler, görseller ve düşüncelerden sızan nice öykü, Plymouth‘taki müzede izleyicilere anlatılmayı bekliyor. Sergide yer alan nesneler ya ilk defa Plymouth’a geliyor ya da 400 yıl sonra ilk kez her şeyin başladığı kentine geri dönüyor.
Amerikan Yerlileri Ulusal Müzesi (National Museum of the American Indian) ve Harvard Peabody koleksiyonundan yerli Amerika’lılara ait olan 12.000 yıllık geleneksel ürünler, yerli tarihi gözler önüne seriyor. Öte yandan, Amerika’nın en eski müzesi olan Göçmen Müzesi’nden (Pilgrim Hall Museum) getirilen ve sergide yer alan; İkinci Peirce Ayrıcalık Belgesi, New England‘ın ver olan en eski devlet belgesi olması nedeniyle eşsiz bir değer sahip.
Sergi, İngilizlerin Amerika kıtası topraklarını bir koloniye dönüştürmek için yaptıkları girişimleri gösteren; görseller ve nesnelerden oluşuyor. “Mayflower 400: Efsaneler & Miras” sergisi, 1620 yılında yelkenli Mayflower gemisinde yolculuk yapmanın bağlamını, tartışıyor; yolcuların yaşamlarını ayrıntılandırıyor ve öyküyü kültürel, demografik ve bireysel ölçekte ele alıyor.
New England Tarihsel Şecere Derneği (New England Historical Genealogical Society) ile gerçekleştirilen bir işbirliği de; günümüzde yaşayan ve Mayflower gemisi yolcularının soyundan gelen 1000 kişiye ait görsellere de sergide yer verilmesine olanak sağladı.
Mayflower‘ın 400 yıldır süren etkisinin bireysel ve,politik olarak güçlü sonuçları oldu. Plymouth kenti, 400 yıl sonra 2020 yılında da tüm canlılığı ile yaşayan bu mirasa sahip çıkıyor.
(Serginin açılışı, korona pandemisi nedeniyle alınan önlemler nedeniyle açılış tarihini ileri bir tarihe ertelendi.)
(Kaynak: theboxplymouth.com, görsel: mayflower400uk.org)