Denizci Toplum

Yükleniyor...

Denizci Toplum

Denizci Toplum

T ü r k D e n i z c i l i k K ü l t ü r ü H a r e k e t i

Galataport (Salıpazarı Kruvaziyer Limanı Projesi) Mühürlendi.

(Alıntılanan bu haber, hürriyet.com.tr’de “Galataport’a Mühür” başlığı ile yayınlanmıştır.)

İhalesi, projesi, davaları ve yapımı 12 yıldır yılan hikayesine dönen Galataport projesinde inşaat durduruldu. İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu  incelemesinde ‘Paket Postanesi’ ve ‘Karaköy Yolcu Salonu’nda yıkım şekli ve iletilen tadilat projesinin uygun olmadığına karar verip suç duyurusunda bulunuldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise projeye aykırı uygulamalar sebebiyle inşaatı mühürledi.

Doğuş Grubu’nun Bilgili Holding ile ortak olduğu ve geçtiğimiz yıl yapımına başladığı Galataport projesinde ‘Karaköy Yolcu Salonu’ ile ‘Paket Postane’nin yıkılması üzerine Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunan İstanbul 2 Numaralı Koruma Kurulu üyeleri, projeyi yerinde inceleyerek inşaatı durdurdu.

Kurul, inceleme sonucunda suç teşkil eden uygulamaları yazarken, ‘Paket Postanesi’ için şirketin verdiği tadilat projesini kabul etmediğini, ‘Karaköy Yolcu Salonu’nda elle sökülmesi gereken yerlerin ise iş makinası ile yıkıldığını tespit etti. Diğer yandan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İmar Müdürlüğü’nün de projeye aykırı uygulamalar gerekçesiyle tadilat tutanağı ile inşaat çalışmalarını mühürlediği ortaya çıktı.

Yasal İşlem Başlatılmıştı

Galataport projesini yürüten Salıpazarı Liman İşletmeciliği A.Ş, Karaköy Yolcu Salonu ve tarihi Paket Postanesi binasını iş makineleri ile yıkmıştı. 1940’lı yıllarda yapılan Karaköy Yolcu Salonu 2002 yılında Koruma Kurulu tarafından ‘Korunması gerekli kültür varlığı’ olarak tescillemişti. 2015 yılında ise kurul, yapının koruma grubunu 1 olarak belirledi.

Paket Postanesi de 1907-1911 yılları arasında Gümrük Binası olarak inşa edilmişti. Koruma Kurulu tarafından Paket Postanesi’nin de tescili yapılmıştı.  Tarihi binaların, Koruma Kurulu’nun geçen sene 9 Haziran tarihinde onayladığı restorasyon projesine aykırı şekilde yıkılması büyük tepki çekerken Kurul 8 Mart’ta sorumlular hakkında suç duyurusunda bulundu.

Dış Duvarlar Zayıfladı

Kurul üyeleri Galataport projesini 6 Nisan günü yerinde inceledi.  Şehir plancısı Ahmet Kaya’nın başkanlığında inşaat alanını gezen 6 kurul üyesi projeye aykırı uygulamaları tespit etti. Şirketin yıktığı tescilli Paket Postanesi ile ilgili kurula gönderilen tadilat restorasyon projesini reddeden kurul, mevcut durumun tespiti için güncel rölövenin getirilmesini talep etti. Kurul ayrıca yapıyı çevreleyen dış duvarların yıkım esnasında zarar gördüğünü düşünerek duvarların strüktür (yük taşıma gücü) raporlarının hazırlanmasını istedi.

Belediyenin Gerekçeleri

KORUMU Kurulu’nun dışında İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar Müdürlüğü’nün de geçen ay denetlediği Galataport inşaatı için ‘‘yapı tatil tutanağı’’ düzenlediği ortaya çıktı. 3194 sayılı İmar kanununun 32 ve 42 maddelerine göre inşaat mühürlenerek tatil edildi. Belediyenin tutanağına şu gerekçe yazıldı; ‘‘Söz konusu yerde yapılan mahallen tetkikte İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 09.06.2016 tarih 4459 sayılı kararı ile onaylanan restorasyon projesi ve müdahale paftasına aykırı olarak dış cepheler haricindeki iç aksamlarda korunması gereken bazı yapı elemanlarının yıkıldığı tespit edilmiştir.’’

1.2 Milyar Avro Kredi Alındı

GALATAPORT adıyla bilinen Salıpazarı Kruvaziyer Limanı Projesi, aslında 1995’te Recep Tayyip Erdoğan’ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminde ortaya çıktı. Karaköy’de Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne ait liman sahasının yenilenmesi için ortaya çıkan proje için  özelleştirilme kararı ilk defa 2002’de alındı. İlk ihale Eylül 2005’te Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nce gerçekleştirdi. Bu ihaleyi Sami Ofer’in ortak olduğu Royal Caribbean Cruises’un yer aldığı konsorsiyum kazandı.

Ofer-Global ortaklığı Galataport ihalesini 3.5 milyar Avro teklifle kazanırken, proje için 401 milyon Avro’luk yatırım önerdi. Ancak İstanbul Şehir Plancıları Odası imar değişikliğinin iptali için dava açtı. Danıştay 6. Dairesi bu imar değişikliğini onaylayan Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kararının yürürlüğünü oybirliğiyle durdurarak iptal etti. Plan değişikliği ile İkinci ihale Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından 16 Mayıs 2013 tarihinde yapıldı. İhaleyi Doğuş Grubu 702 milyon dolarlık teklif ile kazandı.

Fiyatın düşmesinin nedeni, sürenin 30 yıla inmesi ve imar planında yapılan kat oranlarındaki değişikliklerdi. Ocak 2014’de Doğuş Grubu, Bilgili Holding ile Galataport’ta ortaklığa giderek Salıpazarı Liman İşletmeciliği ve Yatırımları A.Ş.’yi kurdu. İki grup geçtiğimiz yıl Galataport projesi için 1 milyar 20 milyon Avro değerinde finansman sağlamıştı.

Cumhuriyet Dönemi Yapılarından Karaköy Yolcu Salonu, Galataport Projesi Nedeniyle Yıkıldı

Cumhuriyet döneminin önemli mimari eserlerinden biri olarak kabul edilen tarihi Karaköy Yolcu Salonu’nun denize bakan cephesi, Galataport projesi kapsamında yıkıldı.

1935 yılında düzenlenen İstanbul Limanı Yolcu Salonu Proje Müsabakası’nda Rebii Gorbon’un birincilik ödülü kazanan projesi, 1940’larda Galata Rıhtımı’nda inşa edildi. Karaköy Yolcu Salonu yapısı, İstanbul’un ve Türkiye’nin ilk ve modern deniz yolcusu uğurlama ve karşılama salonu olma özelliğini taşıyordu.

16729283_10210017695731389_8917133780912493531_n.jpg

16722657_10210017696451407_2202223247119919953_o

Bina, ilk olarak 2002’de İstanbul 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından ‘korunması gereken kültür varlığı’ olarak tescil edilmişti. Tarihi Yolcu Salonu, 2015 yılında da bu kez 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 1. grup ‘korunması gereken kültür varlığı’ olarak tescillenmişti.

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Sami Yılmaztürk, yıkımın kamuoyuna herhangi bir belge sunulmadan oldubittiye getirilerek gerçekleştirildiğini şu sözlerle belirtiyor:

“1940’larda tamamlanan bina erken Cumhuriyet döneminin özgün yapılarından birisidir. Karaköy Yolcu Salonu ilk modern deniz yolcu salonu olması gibi taşıdığı tarihsel, kültürel değerlerin yanı sıra mekanları itibarı ile sosyal yaşamdaki yeri itibarı ile korunması gereken bir eserdir. Bu yıkıma ilişkin elimizde bir karar yok. Neye dayanarak yıkıldı, bununla ilgili elimizde hiçbir bilgi yok. Galataport adı ile anılan projenin dayanağı olan planlara açmış olduğumuz dava çerçevesinde daha 10 gün önce keşif yapıldı. Hâkim ve bilirkişi huzurunda ilgililerle yapının yıkılmadan korunacağı açıklanmışken, yapının yıkılması kabul edilemez.”

(Kaynaklar: arkitera.com, odatv.com, hurriyet.com.tr, medyascope.tv )