Robert Smithson’ın Arazi Sanatı’ın önemli yapıtlarından biri olarak kabul edilen ‘Spiral Jetty’ (1970) Amerika Ulusal Tarihi Yerler Kaydı’na eklendi.

Amerika Birleşik Devletleri’nin Utah eyaletinde bulunan Büyük Tuz Gölü – Rozel Point’te konumlu ünlü spiral, sanat literatüründe önemli bir yere sahip. Araziden toplanan 6.650 ton siyah bazalt ve toprak kullanılarak yaklaşık 460 metre uzunluğunda inşa edilen yapıt, kıyı çizgisinden suya doğru uzanan, saat yönünün tersine dönen spiraliyle dikkat çekici bir görünüm sunuyor.

Spiral Jetty, neredeyse yarım asır boyunca bulunduğu çevreyle kurduğu ilişki, göl sularının yükselmesi, yıllarca süren kuraklık ve su kaynağı yönlendirme çalışmaları gibi etkenler nedeniyle sürekli değişikliğe uğramıştır. Spiral 1972 yılında suyun altında kalmış, sonrasında yaşanan uzun bir kuraklık dönemi nedeniyle göl sularının çekilmesiyle, 2000’li yılların başında yeniden ortaya çıkmıştır. Günümüze gelindiğinde ise; Büyük Tuz Gölü’nün şu andaki su seviyesinin çok düşük olması nedeniyle, spiralin toprak üzerine yapılmış yanılgısı vermektedir.

Yapıtın koruyuculuğu günümüzde Dia Sanat Vakfı’nın yönetiminde sürdürülüyor.

Yapıt, 1999 yılında Nancy Holt ve Robert Smithson Vakfı tarafından alınan bir kararla Dia Sanat Vakfı’na (Dia Art Foundation) bağışlanmıştır. O tarihten bu yana bu yapıtın bakımını ve gelecek kuşaklara aktarılması için koruyuculuk görevini üstlenen Dia, başta Holt/Smithson Vakfı, Westminster College’daki Great Salt Lake Enstitüsü ve Utah Güzel Sanatlar Müzesi olmak üzere, pek çok kuruluşla kurduğu ortaklıklar ile bu sorumluluğu sürdürmektedir.

Morgan: Bu yapıt tüm dünyada, insanlar için anlam ifade ediyor.

Dia yöneticisi Jessica Morgan, Spiral Jetty’nin Amerika Ulusal Tarihi Yerler Kaydı*nda yer aldığının duyurulmasına yönelik yaptığı açıklamada, “İkonik bir sanat yapıtı olan Spiral Jetty’e yönelik olarak farkındalık oluşturma çabamıza yönelik olan; uzun yıllar korunmasının sağlayacak bu değerli takdirin kazanılmış olmasından büyük bir mutluluk duyuyoruz” diyerek sözlerini şöyle sürdürdü, “Spiral Jetty var olduğu 54 yıl süresince ya Büyük Tuz Gölü’nün suları altında kaldı ya da çekilen sularla göl kıyısından uzakta kalarak, çevresinde dönüşen doğal manzaraya tanıklık etti. Utah’ta ve sınırlar ötesinde beğenilen bu sanat eseri insanlar için çok anlam ifade ediyor. Spiral Jetty’nin gelecek kuşaklar için korunması çalışmalarımızı sürdürmekten gurur duyuyoruz.”

*Ulusal Tarihi Yerler Kaydı: Ulusal Doğal Alanlar Kurumu tarafından korunmaya değer tarihi yerlere yönelik olarak hazırlanan resmi listesidir. Ulusal Tarihi Yerler Kaydı, Amerika’nın tarihi ve arkeolojik kaynaklarının belirlenmesi, değerlendirilmesi ve korunmasına yönelik kamu ve özel çabaları eşgüdümlemek ve desteklemek için oluşturulan ulusal bir programın parçasıdır.

(Kaynak: holtsmithsonfoundation.org, hypeart.com)