Mimar Cosimo Scotucci tarafından dönence bölgelerinde yaşayan toplumların gereksinimleri gözetilerek tasarlanan “dH2Ome”, bu toplulukların kullanılabilir suya ulaşım konusunda yaşadıkları soruna yönelik bir çözüm önerisi olarak dikkat çekiyor.

Scotucci’nin Okyanus üzerinde yüzebilecek biçimde tasarladığı devasa kubbe, okyanusu suyunun doğal yöntemlerle buharlaştırılarak toplanmasını ve taze, kullanılabilir su elde edilmesini sağlıyor.

Okyanusların ve denizlerin dünyanın % 71’in kapladığı göz önünde bulundurulduğunda; yaşamın temel maddesi olan “su”, kuşkusuz dünyadaki en bol bulunan kaynak durumunda. Ancak bu dev boyutlardaki su kütlesinin, içeriğindeki yoğun tuz, bu maddenin tarımsal ve endüstriyel üretimde ve bireysel günlük kullanımda tüketilmesini, özellikle de dünyada su kıtlığının baş gösterdiği pek çok coğrafya varken; olanaksız kılmaktadır.

Bu soruna eğilen Birleşmiş Milletler, 17 adet maddeden oluşan “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” belgesinde yer verdiği “Temiz Su ve Sıhhi Koşullar (Sanitasyon)” başlıklı 6. madde; 2030’a kadar “herkesin güvenilir ve erişilebilir içme suyuna evrensel ve eşit biçimde erişiminin güvence altına alınması” ve “herkesin yeterli temizlik ve sıhhi koşullara eşit biçimde erişiminin sağlanması”na yönelik koyduğu ilkelerle bu soruna yönelik bir gündem oluşturmayı amaçlıyor.

Bir tasarımcı olarak Scoutucci, karbon salınımına neden olmadan bu sorunlara bir çözüm üretilip üretilemeyeceği ve okyanuslar gibi uçsuz bucaksız bir kaynağın, taze ve kullanılabilir su üreten bir depoya nasıl dönüştürüleceği üzerine gerçekleştirdiği çalışmalarla; okyanus suyunu doğanın kendi olanaklarıyla dönüştürebilecek ve insan kullanımına uygun bir hale getirebilecek, dev bir kubbe önerisini geliştirmiş. Suya olan gereksinimi karşılamaya yönelik yolları araştıran ve sonuca ulaştırmayı amaçlayan “dH2Ome” adlı bu tasarım, aynı zamanda sağlıklı, güvenlikli ve sürdürülebilir toplumların oluşturulması yolunda katkı sağlamayı da öncelikli hedefleri arasına koyuyor.

Kuraklıkla ve susuzlukla karşı karşıya olan ülkelerin pek çoğu dönence (tropikal) bölgelerinde yer alıyor ve bu ülkelerin büyük bir çoğunluğunda güneş yılın büyük bölümünde gökyüzünde tüm yakıcılığı ile duruyor. Ancak coğrafyanın ve iklimin sağladığı bu olanaktan, teknolojik yetersizlik nedeniyle gerektiği gibi yararlanılamıyor. İçilebilir suya ulaşma sorununun, özellikle gebelik öncesinde ve doğum sonrasında kadınların ve bebeklerin sağlığı açısından ne denli önemli olduğu düşünüldüğünde, bu bölgelerde yaşam topluluklar açısından yaşamsal boyutu daha da açığa çıkıyor.

aasarchitecture.com

aasarchitecture.com

Scoutuci, toplumsal boyutuyla da olumsuz sonuç doğuran bu sorunlara yönelik olarak okyanusta yüzen ve sera ilkeleriyle çalışan ölçeklenebilir çözüm önerisi getiriyor. Güneş ışınımı sayesinde kubbenin sınırlarının içinde kalan deniz suyu buharlaşarak, bileşenindeki sudan ve diğer maddelerden arınıyor ve yukarıdaki camın iç yüzeyinde yoğunlaşıyor. Yoğunlaşmış olan ve tamamen taze bir niteliğe sahip olan bu su, yer çekiminin etkisiyle, cam yüzeyden aşağı doğru kayarak, kubbenin eteğinde bulunan toplayıcı kanallar içinde birikiyor.

Scoutucci, burada su krizine ve iktisadi temelli sorunlara aynı anda çözüm getirecek bütüncül bir öneri getiriyor: Bu ayrışma süreci içinde ortaya çıkan tuz ve yan ürünler satılarak, ekonomilere bir girdi olarak sağlanabileceği gibi; düşük maliyetlerle kullanılabilir su üreten yeni ekonomilerin gelişimini teşvik ederek, gönenç toplumlarının ortaya çıkması yönünde bir adım atılabileceği öngörüsünde bulunuluyor.

(Kaynaklar: turkey.un.org, designboom.com, aasarchitecture.com)