İkinci Dünya Savaşı’nda Naziler tarafından el koyulan Fransız izlenimci ressam Claude Monet’nin 1865 tarihli “Deniz Kıyısı” (Bord de Mer) adlı pastel tablosu, FBI tarafından sürdürülen hukuki sürecin ardından ilk sahipleri olan Parlagi ailesinin günümüzdeki varislerine iade edilecek.

Yapıt, 2019 yılında merkezi New Orleans’ta yer alan antika eser şirketi M.S. Rau tarafından Bridget Vita ve eşi Kevin Schlamp’a satılmıştı. FBI, yaptığı araştırmada yapıtın kaynağının üzerinde bir soru işareti olması nedeniyle tabloya el koymuştu. Tablonun şu anda FBI’ın New Orleans’taki deposunda tutulduğu kaynaklar tarafından belirtiliyor.

Yapıt, ilk olarak Nisan 1936’da Adalbert ve Hilda Parlagi tarafından satın alınmıştı. Avusturyalı çift, Almanya’nın Avusturya’yı 1938 yılında ilhak etmesinden kısa bir süre sonra, iki çocuklarıyla birlikte İsviçre’ye ve hemen ardından ise Londra’ya kaçarak sığınmak zorunda kalmışlardı.

Bu süre içinde tabloyu ve diğer eşyalarını Viyana’da bir nakliye şirketinin deposunda muhafaza etmeye karar veren aile, bu emanetleri savaşın sona ermesinin ardından almayı planlamış olsalar da, Alman yetkililer, 1940 yılında tabloya el koymuşlardı. Ertesi yıl Dorotheum müzayede evi tarafından açık artırmaya çıkarılan tablo, en sonunda Nazi Partisi üyesi ve sanat eserleri kaçakçısı olarak tanınan Adolf Weinmüller’e ait müzayede evi tarafından satın almıştı. Savaş sona ermesinin ardında ailenin mirasçıları Monet’in tablosunun kendilerine geri verilmesi için Alman ve Avusturya hükümetlerine başvurmuşlar ancak olumsuz yanıt almışlardı.

Yapıt, 2016 yılında Paris’te bulunan Helene Bailly sanat galerisinden ödünç alınarak, Fransa’nın Ornans kentinde açılan bir sergide sergilenmişti. ABD Louisiana Eyaleti Bölge Mahkemesi’nde açılan dava dosyasında yer alan iddialara göre, tablo 2017 yılında M.S. Rau şirketi tarafından Helene Bailly galerisinden satın alınmasının ardından 2019 yılında Vita ve Schlamp çiftine satılmıştı. Mahkeme belgelerinde yer verilen ifadelere göre; FBI’ın tabloya el koyduğu sırada, çiftin yapıt üzerindeki haklarından feragat etmiş oldukları belirtiliyor. Bu durum üzerine Federal hükümet yetkilileri, davanın sürdüğü mahkemenin tablonun gerçek sahibinin kim olduğunu belirlemesi sürecinin sonuçlandırmasını bekliyor. Tablo üzerinde hak iddia eden Françoise Parlagi ve Helen Lowe, Parlagi ailesinin yaşayan tek varisleri durumundalar.

Her ne kadar mahkeme henüz bir sonuca ulaşmamış olsa da, M.S. Rau tarafından bir basın organına yapılan açıklamada tablonun gerçek mirasçılarına iade etmek için prensipte bir anlaşmaya varıldığını ifade ediyor.

(Kaynak: artnews.com, artsy.net)