İkinci Dünya Savaşı’nda Alman Naziler tarafından kullanılan Enigma şifreleme makinası, WWF – Doğal Hayatı Koruma Vakfı adına Baltık Denizi üzerinde bulunan Gelting Körfezi‘nde, hayalet ağları arayan dalgıçlar tarafından bulundu.

Bilindiği üzere hayalet ağlar, balıkçılar tarafından çeşitli nedenlerden ötürü denizde başıboş bırakılan ağlar olmaları nedeniyle, deniz canlılarının yaşamını tehdit ediyor ve her yıl, pek çok deniz canlısı, bu ağlar nedeniyle yaşamını kaybediyor.

Baş dalgıç Florian Huber, Enigma‘nın nasıl bulunduğuna ilişkin yaptığı açıklamada; hayalet ağların belirlenmesi üzerine yaptıkları dalışta, takım arkadaşının, suyun dibinde hayalet balık ağlarına takılmış bir daktilo olduğunu gördüğünü söylediğini belirtiyor. Bunun tarihi değer taşıyan bir nesne olduğunu anlamalarının ardından ise; Huber, hemen yetkilileri bilgilendirdiklerini söylüyor.

1.

Deniz tarihçisi Jann Witt, Hitler‘in U-Botlar‘ında dört rotorlu, daha karmaşık yapıda Enigmalar kullandığından; üç rotorlu bu Enigma‘nın batmış bir denizaltından gelme ihtimalinin düşük olduğunu ve bir Alman savaş gemisinden savaşın son günlerinde denize atılmış olabileceğini söylüyor.

Enigma, İkinci Dünya Savaşı‘nda Alman Nazi ordu birimleri arasındaki iletilerin aktarımında kullanılıyordu ve Enigma’nın ürettiği, o dönem müttefikler açısından çözülmesi neredeyse olanaksız olan bu şifrelenmiş iletiler, Nazilere karşı savaşan ordulara büyük kayıplar verdiriyordu.

Enigma, restorasyon çalışmaları için Schloss Gottorf Arkeoloji Müzesi yetkililerine teslim edildi.

(Kaynaklar: en24news.com, arkeofili.com)

Borusan Contemporary, medya sanatı koleksiyonundan seçilmiş yapıtları üç ayrı sergiyle UMMA’da sanatseverlere sunuyor. Bu seçki arasında özellikle Laitinen’in,  2007 tarihli It’s My Island adlı videosu ilgi çekici.

Sanatçı, Baltık Denizi’nin sığ sularında inşa ettiği adasında yarattığı tek vatandaşlı mikro-ulusu ile; yurttaşlık ve kimlik kavramlarını sorguluyor.

Laitinen, 3 ay boyunca Baltık Denizi’nin sığ olan bir bölümünde 200 adet kum torbasını tamamen kendi olanakları ile üst üste yığarak bir ada inşa etmiş. Sanatçı, amaçladığı yapay ada ortaya çıktığında çektiği büyük ölçekli fotoğraf dizisine arka planda etkileyici bir deniz manzarasını da ye vererek belgelemiş.

Burada izlenen performansı Laitinen çalışmalarının genel çerçevesi içinde değerlendirilmesi gerekiyor. Sanatçı özellikle Fin kültürel kimliği ve imge sorunsallarına yönelik işler üretiyor ve bunu da kültür ve doğa bağlamı içine yerleştirdiği “eril”lik ile ele alıyor.

Laitinen’in videosunun arasında yer aldığı seçki, ABD’nin önde gelen üniversite müzelerinden biri olan Michigan Üniversitesi Sanat Müzesi’nde – UMMA’da sergilenecek.

(Kaynak: borusancontemporary.com, nettiehorn.com)