Dünyanın bilinen en eski ticaret gemisi batığı olarak nitelenen “Kumluca Orta Tunç Çağı Batığı”nda, 50 metre derinlikte yürütülen su altı kazılarında 30 bakır külçe, gemicilerin kişisel eşyaları ve amfora ortaya çıkarıldı.

3.600 yıl önce Antalya kıyılarında sulara gömüldüğü belirlenen batıktaki kazı çalışmaları, Akdeniz Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Hakan Öniz başkanlığında, 40 kişilik ekiple gerçekleştiriliyor.

Kazıda 30’dan fazla ingot olarak adlandırılan bakır külçelerin çıkarıldığını belirten Doç. Dr. Öniz, “Bu bakır külçelerin önemi, dönemin parasıydı. Muhtemelen Kıbrıs’taki bakır madenlerinden yüklenmiş olan bu gemi, Girit Adası’na giderken yolda fırtına sırasında batıyor. Bu yaklaşık 3 bin 550 ile 3 bin 600 sene öncesinde oluyor. Bu bağlamda Kumluca Orta Tunç Çağı Batığı dünyanın en eski ticaret gemisi batığı ünvanını hala taşıyor.”

aa.com.tr

Öniz: İlk deniz ticareti ülkemizin kıyılarında özellikle Antalya’da gerçekleştiriliyor

Bu bakır külçelerinin benzerlerinden New York Metropolitan Müzesi’nde bir tane, Atina Milli Arkeoloji Müzesi’nde ise dört tane sergilendiğini söyleyen Öniz “Bizde önceki çıkardıklarımızla birlikte 100’den fazla bakır külçe var. Bu bağlamda Türkiye’nin kültürel mirasının ne kadar zengin olduğu, dünyayla kıyaslandığında ilk tarihin, destanların, ilk yelkenli gemiyle yapılan denizciliğin, ilk deniz ticaretinin yine ülkemiz kıyılarında, özelde Antalya’da, daha özelde Kumluca ilçesi kıyılarında olduğunu görüyoruz. Artık batıkta gemicilerin şahsi eşyalarına ulaşmaya başladık.  Bunlardan biri soketli keski dediğimiz bir tür tarım aleti ama gemi yapılırken de kullanılan, muhtemelen bronzdan yapılmış bir eşya. Bunu iki sene önceki kazıda da ortaya çıkarmıştık. Bu sene yapmış olduğumuz kazılarda ulaştığımız en önemli şey seramik eşyalar. Küçük bir amfora. Bu amfora ve soketli keski, bize milattan önce 16. yüzyılı işaret ediyor.”

aa.com.tr

Kazılarda 3.600 yıl boyunca hem birbirine ve hem de üstünde bulundukları ana kayaya kaynayan külçeleri çıkarabilmek için küçük keski ve çekiç yardımıyla günlerce kazı yaptıklarının altını çizen Öniz, “Dünyanın en eski batığında böyle bir derinlikte su altı kazıları yapılarak güzel sonuçlara ulaşılması Türkiye’nin dünyada su altı arkeolojisinde gelmiş olduğu yeri gösteriyor.” dedi.

(Kaynak: aa.com.tr)

Antalya kıyılarında, yaz aylarında sürdürülen sualtı araştırmalarında, milattan önce 7. yüzyıldan milattan sonra 12. yüzyıla kadar geniş bir tarih aralığında konumlanan, 14 gemi batığı bulundu.

Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü Sualtı Kültür Mirası Ana Bilim Dalı Başkanı-sualtı arkeoloğu Doç. Dr. Hakan Öniz, Antalya ve Mersin illerinde Akdeniz Üniversitesine ait “Arkeo” adlı bilimsel inceleme araştırma gemisi ile su altı saptama çalışması gerçekleştirdiklerini ve 2000 yılından bu yana buldukları batıkların sayısının 350’yi aştığını açıkladı.

Aynı zamanda Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Bölüm Başkanlığını da yürüten Doç. Dr. Öniz, 2022 yılında yaz ayları içinde sürdürülen sualtı çalışmalarında Milattan önce 7. yüzyıldan milattan sonra 12. yüzyıla kadar geniş bir tarih aralığında14 adet gemi batığı bulduklarını ve batıkların ağırlıklı olarak amfora (testi) yüklü batıklar olduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Bu batıklarda bulunan amforaların içerisinde zeytinyağı, balık sosu ve şarap gibi deniz ve tarım ürünleri taşınıyordu. Bu süre zarfında Anadolu’nun, Akdeniz kıyılarının ticaret ve askeri amaçlı çok yoğun bir şekilde kullanıldığını kanıtladık. Birbirine yakın bölgede bulduğumuz iki batıktan birisinde tuğla diğerinde de tabak taşındığını tespit ettik. Roma döneminde tuğla ve kiremit gibi ağır yükler Antalya’da deniz kıyısındaki atölyelerde üretilip deniz yoluyla Antalya kıyılarında başka kentlere getiriliyormuş. Roma dönemine ait 2 ayrı batıkta bulduğumuz tuğlalar ve tabaklar 2 bin yıl önce nasıl istiflenmişse aynı şekilde duruyordu. 2 bin yıl önce liman hamallarının yerleştirdiği düzgünlükte hiç bozulmadan durmaları bizi de şaşırttı.”

Öniz: Antik buluntuların görüntüleri Türkiye’nin milli envanterine kaydediliyor.

Yapılan sualtı çalışmalarında ele geçen gemi çapalarının da önemli bir bulgu olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Öniz, “Tunç Çağı’ndan kalma gemi çapaları bulduk. Bu da çok önemli ve heyecan verici. Bu çapalarla, Akdeniz’de 5 bin yıldır gemilerin yelken açtığını, deniz ticareti yapıldığını kimi zaman da askeri amaçlarla kıyılarımızın kullanıldığını anlıyoruz.” dedi.

Sualtındaki tüm buluntuların belgelendiğini vurgulayan Doç. Dr. Öniz sözlerini şöyle sürdürdü: “Kimlik kartı ve kod numarası veriliyor. Bunların görüntüleri ve filmleri ülkemizin milli envanterine kaydediliyor. Bu kıyılarda denizin içerisinde özellikle insanların dalabileceği derinliklerde eserlerin büyük bölümü milli envanterimize kaydediliyor. Su altı kültür mirası olarak neleri korumamız gerektiğini biliyoruz.”

Ekiplerinde kendi yüksek lisans öğrencilerinin yanı sıra İsveç’ten Mozambik’e ABD’den Polonya’ya 14 ülkeden 22 yüksek lisans ve doktora öğrencisinin yer aldığını ifade eden Doç. Dr. Öniz, çalışmalarında dünyada kullanılan en üst arkeolojik belgeleme ve tespit yöntemlerini gerçekleştirdiklerini sözlerine ekledi.

(Kaynak: aa.com.tr)

Akdeniz’de gerçekleştirilecek su altı araştırmaları için üretilen 38 metrelik ‘UPL’ adlı su altı arkeoloji gemisi, denize indiriliyor.

‘UPL’, beş yüz metreye kadar olan derinlikten görüntü alabilme ve sualtına indirdiği robotlarla deniz tabanında kazı yapabilme özelliğine sahip.

Kabuk olarak bir tersaneden satın alınan ve Antalya-Konyaaltı ilçesi Sarısu Mahallesi’nde konumlu bulunan tersanede, yaklaşık bir yıldır süren yapım çalışmaları sonunda tamamlanan geminin, dünyanın en modern donanımına sahip olduğu ve büyüklük açısından ise ikinci sırada yer aldığı belirtiliyor.

Kemer Yöresi Tanıtım Vakfı (KETAV), Akdeniz Arkeoloji Derneği, UPL Tarım, Ares Tersanecilik gibi birçok kurum, sivil toplum örgütü ve şirketin katkısıyla yaşama geçirilen gemiyle ilgili olarak, Akdeniz Üniversitesi Su Altı Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Bölüm Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz, yaklaşık iki yıldır böyle bir gemiye sahip olmak için çalışmalar yaptıklarını belirterek, şunları söyledi: “Akdeniz Arkeolojisi Derneği’nin desteği, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izinleriyle Mersin ve Antalya kıyılarında yürüttüğümüz arkeolojik su altı araştırmalarını ve kazılarını gerçekleştirebilecek daha iyi, modern ve yüksek teknolojili bir gemiye ihtiyacımız vardı. Ülkemiz büyüdükçe, geliştikçe su altı arkeolojisiyle ilgili olanaklarımız da artmaya başladı. Bu gemi dünyada su altı arkeolojisi için yapılmış birkaç büyük gemiden bir tanesidir. Ama modern gemisidir çünkü ileri teknoloji içeriyor.”

cnnturk.com

Geminin ad sponsorunun UPL Tarım olduğunu sözlerine ekleyen Doç. Dr. Öniz, “Hibrit bir yapıya sahip, makineleri haricindeki tüm elektriğini, üzerindeki güneş panellerinden karşılayan yeşil bir gemi. Gemide beş kişilik basınç odası var. Basınç odası dalış kazalarında hayat kurtaran bir donanım. Türk malı, son derece modern bir basınç odası, halihazırda arka platformunda” dedi.

Doç. Dr. Öniz, ayrıca gemiye ilişkin şu bilgileri de verdi: “İleri teknoloji, büyük ekranlı bilgisayar sistemleri var. Deniz tabanında, gemi hareket halindeyken multibeam sonardan elde edilen görüntü büyük ekranda 18 araştırmacı tarafından sürekli takip edilebilecek ve biz bu cihaz vasıtasıyla 500 metre derinlikten üç boyutlu görüntü alabileceğiz. Eğer bu görüntüler arkeolojik bir potansiyel içeriyorsa yine o derinliğe bir robot indirip görüntü alabilecek ve bakanlığımızdan izin alınarak örnek toplayabilecek. Bu bağlamda dünyanın en yeni, en modern arkeoloji gemisi ülkemizde. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izinleriyle yapılan çalışmalarda kısa süre içerisinde hizmete girecek.”

(Kaynak: dha.com.tr, cnnturk.com)

Antalya Belek’te Caretta Caretta’ların üreme kumsalına ahşap yürüme yolu yerleştirerek yavru kaplumbağaların ezilerek ölümüne neden olan iki otele, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından toplamda 482 bin 790 TL idari para cezası kesildi. Bakanlık, Serik Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un talimatıyla Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, Antalya‘da ölen deniz kaplumbağalarıyla ilgili ekip görevlendirildiği bildirildi. Alanda çalışmalarını tamamlayan ekip, bir otelin kumsaldaki yürüme bandında 62 deniz kaplumbağası yavrusunun yaşamını kaybettiğini, başka bir otelin yürüme bandı altında da 71 yavrunun yaşadığını belirledi.

Doğal yaşama karşı işlenen bu suç, sorumlu bakanlığın kaplumbağaların yaşam alanlarının korunması için yeni mekansal düzenleme önlemlerini yaşama geçirmesini zorunlu kıldı. Öte yandan burada karşılaşılan bu olumsuz durum bir ‘örnek olay’ olarak değerlendirilerek; özellikle üniversitelerde tasarım eğitimi veren bölümlerin kıyı alanlardaki doğal yaşama duyarlı ve öngörülü tasarımcıların yetiştirmesinin önemini ortaya koyuyor.

Bakanlık Tarafından Kıyısal Bölgede Alınan Yeni Mekansal Önlemler

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, çalışmalar neticesinde tüm kaplumbağa üreme kumsallarında insan baskısını ortadan kaldırmak ve bu tür olayların yeniden yaşanmaması amacıyla, denizle kıyı arasındaki yaklaşık 40 ila 60 metrelik kumsal alanları ahşap bariyerler ile ayırarak üreme alanı oluşturacak.

Daha önceden Bakanlık tarafından, otel işletmelerinin yerleşkedeki varolan kumu eleme ya da yerini değiştirme gibi yuvaları olumsuz etkileyecek etkinliklerin önüne geçmek; aynı zamanda yuvalama alanlarının işgalini önlemek ve taşıtlar ile kumsallara girişleri engellemek adına uyarı tabelaları ve engeller yerleştirilerek, bu tür olumsuz etkinliklerin önüne büyük oranda geçilmişti.

(Kaynak: aa.com.tr)

Antalya ve Mersin kıyılarında su altı araştırmaları yapan, Akdeniz Üniversitesi Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölüm Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz ve takımı, Antalya’da denizin 40-50 metre derinliğinde yaklaşık olarak 10 santimlik kum örtüsüyle kaplı Osmanlı savaş gemisi batığı buldu.

18. yüzyıl Osmanlı savaş gemisi batığı ile ilgili olarak Doç. Dr. Öniz, şunları söyledi:

“Muhtemelen bir savaş gemisi. Antalya’nın batısında, denizin 40 ile 50 metre derinliğinde ulaştık bu batığa. Neredeyse geminin tüm aksamı duruyor. Sanki bir zaman kapsülü gibi batığın üzerinde her şey donmuş gibi. Araştırmalarımızla neredeyse battığı güne ulaşmak mümkündü. Ahşap aksamı, topları, gülleleri dışında o dönemin teknolojisiyle yapılmış yelken donanımı, suyun içinde kumun altında saklı haldeydi. Gemi ortalama 10-20 santimlik kum örtüsüyle kaplıydı. Kum örtüyü araladığımızda, geminin yelken donanımının tüm orijinal haline ulaşmak mümkün oldu. Bizi son derece heyecanlandıran bir batık oldu. Çünkü böyle bir yelken teknolojisine daha önce hiç rastlamamıştık. Kurşun helezonları, halatları, demir aksamı ve ahşap komponentleriyle bir 18. yüzyıl savaş gemisiydi. Gemide çeşitli boyutlarda toplar var. Geminin dengesi de bu toplarla ayarlanmış. Büyük toplar eşit olarak geminin güvertesine dağıtılmış. Muhtemelen İstanbul ya da Çeşme’deki Osmanlı deniz üslerinden yola çıkmış ve Antalya’nın batısında fırtına sırasında bir adacığa çarparak batmış.”

1

2

Yenilerle birlikte bugüne kadar yaptıkları araştırmalarda ortaya çıkan batıkların sayısının 300 olduğunu belirten Doç. Dr. Öniz, Antalya ve Mersin kıyılarındaki yeni batıkların denizin 10 ile 50 metre derinliklerinde belirlendiğini söyledi.

2020 yılında, daha önce araştırma yapılmamış bölgelerde su altı robotları, yandan taramalı sonarlar, multibeam sonarlar ve dronlarla en son teknolojiyi kullandıklarını kaydeden Doç. Dr. Öniz, ileri teknoloji sayesinde daha önce inilmemiş derinliklere indiklerini aktardı. Araştırmalarında, denizin 55 metre derinliğine kadar indiklerini söyleyen Öniz, bu nedenle bulunan batıkların da görece daha iyi durumda olduğunu vurguladı.

2020 yılı su altı araştırmalarında Osmanlı batığının yanı sıra yine o dönemde savaş filosunun yanaştığı emniyetli doğal liman da belgelediklerini vurgulayan Öniz, “Bu bölgede denizin 25-50 metre derinliklerinde gemi çapaları bulduk. Ayrıca bakır kazanlar belgeledik. Bu kazanların, gemilerin denizdeyken bakımlarının yapılmasında kullanılan ziftleme kazanları olduğunu düşünüyoruz. Osmanlı döneminde gemiler denizdeyken sağa ya da sola yatırılıp kuruduktan sonra ziftleme yapılıyormuş. Yaptığımız bu çalışmalarda, Osmanlı savaş filolarının denizde her an mobil vaziyette beklediğini anladık. Günümüzden 250-300 yıl önce Osmanlının denizdeki filolarının gerekli durumlarda bakımlarının da denizde yapıldığını anlamış olduk” dedi.

Osmanlı batığının su altı kazı çalışmalarına, Demre Müzesi ile birlikte 2021 yılında başlamayı planladıklarını belirten Doç. Dr. Öniz, yapılan birlikte kazılarla, bu döneme ilişkin ayrıntılı bilgilerin de ortaya çıkacağını söyledi.

(Kaynaklar: denizhaber.net, görsel: londragazete.com, ntv.com.tr)

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik, su altında korunması gerekli kültür ve tabiat varlığı bulunan bölgelerde, yapılacak turizm ve sportif amaçlı dalışlara ilişkin usul ve esasları düzenliyor.

Yayımlanan yönetmelik kapsamında, Antalya’nın Demre ilçesindeki batık antik kentin de olduğu Kekova’nın dalış turizmine denetimli olarak açılması bekleniyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Su Altında Korunması Gerekli Kültür ve Tabiat Varlığı Bulunan Bölgelerde Turizm ve Sportif Amaçlı Dalış Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”  20.03.2020 tarih ve 31074 sayılı Resmi Gazete‘ de yayımlandı.

Kekova’nın dalış turizmine açılmasına yönelik yönetmeliğin Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından; Vali Münir Karaloğlu, Kekova’nın denetimli olarak dalış turizmine açılacağını belirterek, emeği geçenlere teşekkür etti.

Su Altı Koruma Komisyonu

Yönetmelik kapsamında, su altı koruma bölgeleri içerisinde turizm ve sportif amaçlı dalış alanı belirlenmesi yönündeki istemleri değerlendirmek üzere 7 üyeden oluşan Su Altı Koruma Komisyonu kurulacak.

Su Altı Koruma Komisyonunun başkanlığı Kültür ve Turizm Bakanlığı Bakan Yardımcısı tarafından yürütülürken;  başkan yardımcılığında Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü bulunacak. Su Altı Koruma Komisyonunun sekretarya hizmetleri, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kazılar Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülecek.

Su Altı Koruma Komisyonunun Görevleri

Su altı koruma bölgelerinde, turizm ve sportif amaçlı dalış alanlarının belirlenmesi hakkında karar verecek Komisyon, yönetmelik çerçevesindeki iş ve işlemlere ilişkin uygulamadan doğan sorunlar hakkında Koruma Bölge Kurulu kararlarını da dikkate alarak görüş verecek.

Su altı koruma bölgeleri dışında korunması gerekli su altı kültür varlıklarının belirlenmesi durumunda bölgedeki ilgili yönetim birimleri ile eşgüdüm sağlayarak kültür varlıklarının korunmasına yönelik gerekli önlemleri aldıracak.

Öte yandan Komisyon, su altı koruma bölgelerinde su altında bulunan kültür varlıklarının ziyarete açılmasına yönelik olarak su altı ören yeri, su altı parkı veya arkeopark gibi uygulamalara ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan veya hazırlatılan projeleri değerlendirip görüş verecek.

Su Altı Koruma Bölgelerinde Turizm ve Sportif Amaçlı Dalış Alanlarının Belirlenmesi

Su altı koruma bölgelerinde rekreasyon ve su sporlarına yönelik yapısal etkinlikleri içermeyen turizm amaçlı duba, şamandıra, tonoz ve benzeri uygulamalara ilişkin istemler de Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulacak takıma yaptırılacak su altı incelemesi sonucuna göre Su Altı Koruma Komisyonu tarafından değerlendirilecek.

Su Altı Görüntüleme, Film ve Fotoğraf Çekimleri

Bakanlıkça dalışa izin verilen alanlarda, yerli veya yabancı gerçek ya da tüzel kişilerce yapılacak su altı görüntüleme, film ve fotoğraf çekimi talepleri Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce değerlendirilecek.

 

(Kaynaklar: milliyet.com.tr, arkeolojikhaber.com, görsel: haberturk.com)

Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu (TSSF) tarafından 17-19 Ekim tarihleri arasında Antalya’nın Kaş ilçesi açıklarında düzenlenen Altın Palet Sualtı Görüntüleme Fotoğraf Türkiye Şampiyonası ve Altın Palet Sualtı Görüntüleme Video Federasyon Kupası’nda sonuçlar belli oldu.

Video ve fotoğraf kategorisinde 12 spor kulübünden 26 yarışmacı, dalış eşleri ve serbest dalıcılarla birlikte toplam 54 katılımcı, Heybeli Ada, Güvercin Ada ve Kanyon açıklarında iki günde üç ayrı dalış gerçekleştirdi.

Altın Palet Sualtı Görüntüleme Fotoğraf Türkiye Şampiyonası Sonuçları

Altın Palet Sualtı Görüntüleme Fotoğraf Türkiye Şampiyonası’nda madalyalar 5 ayrı disiplinde verildi.

-“Balık” temalı disiplinde Mehmet Yavuz Pilevneli

-“Makro”da Ferhan Coşkun

-“Konulu makro”da Hakan Başar

-“Geniş açı”da Tunçel Yılmaz

-“Modelli geniş açı”da Rüştü Kirman

Katıldıkları kategorilerde yakaladıkları açılarla Türkiye Şampiyonluğu’nu getiren fotoğraflara imza attılar.

Fotoğraf kategorisinde toplam puana göre bireysel sıralamada Türk Balıkadamlar Spor Kulübü’nden Tunçel Yılmaz birinci olurken, Kuşadası Yat ve Yelken Spor Kulübü’nden Eser Paşa ikinci, Ayışığı Sualtı Spor Kulübü’nden Hakan Başar üçüncü oldu.

Takım sıralamasında Kuşadası Yat ve Yelken Spor Kulübü şampiyonanın en çok puan alan takımı oldu. Türk Balıkadamlar Spor Kulübü ikinci sırada yer alırken; üçüncülük Aktif Balıkadamlar Spor Kulübü’nün oldu.

Altın Palet Sualtı Görüntüleme Video Federasyon Kupası Sonuçları

Altın Palet Sualtı Görüntüleme Video Federasyon Kupası’nda, Antalya Sualtı Sporları Kulübü’nden Alican Abacı’ya birinciliği elde ederken;  Karadeniz Dalgıçları Spor Kulübü’nden Ali Şener ikinci, Karadeniz Dalgıçları Spor Kulübü’nden İbrahim Cengiz üçüncü oldu.

(Kaynak: tssf.gov.tr)

 

Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu (TSSF) tarafından düzenlenen “Altın Palet Sualtı Görüntüleme Türkiye Şampiyonası”, 17-19 Ekim 2019 tarihleri arasında Antalya’nın Kaş ilçesinde gerçekleştirilecek. Şampiyonanın tema kategorisi bu yıl deniz tavşanları olarak belirlendi.

15 spor kulübünden 30 yarışmacı, dalış eşleriyle birlikte toplam 60 katılımcı, 4 dalış gerçekleştirerek farklı disiplinlerde en iyi sualtı görüntülerini çekmek için yarışacak.

Kanyon, Hidayet Koyu, Heybeli Ada ve Güvercin Ada bölgelerindeki dalışlarda; “Balık”, “Makro”, “Konulu makro”, “Geniş açı” ve “Modelli geniş açı” disiplinlerinde elde edilecek sualtı görüntüleri, fotoğraf jürisi tarafından, video kategorisindeki çekimler ise oluşturulan video jürisi tarafından değerlendirilecek.

19 Ekim’de yapacağı değerlendirme sonrasında video ve fotoğraf kategorisinde madalya kazananların duyurusu yapılarak, katılımcılar ödüllerini aynı gün içinde düzenlenecek törenle alacaklar.

(Kaynak: tssf.gov.tr)

 

Antalya kıyılarında, 1500 ile 2700 yıl önceye tarihlenen 27 gemi batığı bulundu.

Batıkların, Afrika’dan Batı Akdeniz’e, Karadeniz’e ve Hint Okyanusu’na kadar geniş bir coğrafyadaki deniz ticaretini gösteren önemli kanıtlar olduğu vurgulandı. Batıklardaki ana yüklerin, amforalar içinde taşınan zeytinyağı, şarap, balık sosu, kurutulmuş balık ve et, kiremit, tuğla, tabak ve külçe cam olduğu belirlendi.

Akdeniz Üniversitesi Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Bölümü Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz ve ekibi, arkeolojik sualtı tespit çalışmalarında, antik çağlardan bu yana deniz ticaretinin en önemli merkezlerinden biri olan Antalya kıyılarında çoğu kıyıdan 1.5 – 2 mil açıkta, 30 ile 60 metre derinlikte, büyük olasılıkla fırtınaya yakalanarak batan 27 gemi batığı buldu.

Öniz, “Kesin olarak söyleyebileceğimiz şu ki, batıklardan bazılarının yükü olan zeytinyağı ve şarap, Kilikya olarak adlandırdığımız Doğu Antalya, Mersin ve Batı Adana kıyılarında üretilmiş. Antik çağda şarap ve zeytinyağı amfora adını verdiğimiz çift kulplu toprak testilerle taşınıyordu. Batıklarda gördüğümüz amforaların Kilikya Bölgesi’nde üretilen zeytinyağı ve şarabı taşıdığını belirledik. Yükü Kilikya Bölgesi’ne ait zeytinyağı ve şarap olan 9 batık var” diye konuştu.

Batıklar arasında zeytinyağı ve şarap dışında kurutulmuş et ve balık, kiremit, tuğla, tabak ve külçe cam yüklü olanların da bulunduğunu söyleyen Doç. Dr. Öniz: “Bu yıl sualtı çalışmalarımızda araştırma gemimizdeki oksijen dekompresyonu imkânı ve sualtı robotlarımızla daha derinlere yöneldik. Yan taramalı sonar, multibeam sonar, sub bottom profiler ve magnetometre gibi ileri araştırma teknolojilerinin kullanıldığı tespit çalışmalarımızı daha derinlikle yapabildik. Bu sayede daha derinlerde olduğu için bütünlüğü bozulmamış batıklar belirledik. Bunların bir kısmı Antalya kıyılarından 2-3 kilometre açıkta, bir kısmı ise kıyıya daha yakın bölgelerde.“

Batıklardan Çıkarılan Eserler Akdeniz Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde Sergilenecek

2500 ile 1500 yaş aralığındaki batıklarla ilgili çalışmaların 2019 yılındaki bölümünü tamamladıklarını ifade eden Doç. Dr. Öniz, “Önemli olan yani risk taşıyan kalıntıların bazılarını Antalya’nın Demre ilçesinde bulunan Likya Uygarlıkları Müzesi ile Antalya Müzesi’ne teslim ettik” dedi.

Gelecekte bu batıklarda yapılabilecek kazı çalışmaları sonucu günışığına çıkarılacak eserlerin Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde kurulacak Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Laboratuarı’nda koruma işlemlerine tabi tutulacağını aktaran Doç. Dr. Öniz, batıklardan çıkarılacak eserlerin ise Antalya’nın Kemer ilçesinde kurulmakta olan Akdeniz Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmesinin planlandığını kaydetti.

(Kaynak: dha.com.tr)

 

Akdeniz kıyılarında gerçekleştirilen arkeolojik sualtı araştırmaları sırasında 3 bin 600 yıllık olduğu belirlenen, dünyanın en eski ticaret gemisi bulundu.

Talan edilme olasılığı nedeniyle batığın yeri uzmanlar tarafından açıklanmıyor.

Doç. Dr. Hakan Öniz başkanlığındaki bilimsel araştırma ekibi tarafından yapılan çalışmalarda, batığın yaklaşık 50 metre derinlikte olduğu ve Kıbrıs’taki bakır madenlerinde işlenen en az bin 500 kiloluk külçe bakır yüklü olduğu belirlendi. Bakır külçelerin, dünyanın ilk endüstriyel ürünlerini oluşturduğu belirtiliyor.

Batığın bilimsel olarak tespitini gerçekleştirdiklerini ifade eden Prof. Dr. Hakan Öniz, “Batık günümüzden 3 bin 600 sene önce Kıbrıs Adası’ndan Ege’de bir bölgeye giderken yolda fırtınaya yakalanarak batıyor. Batığın ana yükü bakır külçeler. Külçelerin tipolojisinden M.Ö. 16’ncı yüzyıla ait bir ticaret gemisi olduğu ortaya çıkıyor. Muhtemelen dünyanın ilk en erken endüstriyel ürünlerini taşıyan bir gemi. Bu özellikleriyle bilimsel olarak dünyada sualtı arkeoloji kapsamında çığır açtı diyebiliriz” dedi.

Batıkta önümüzdeki aylarda Doç. Dr. Hakan Öniz Başkanlığında Antalya Müzesi uzmanları ve sualtı arkeoloğu Prof. Cemal Pulak’ın da katıldığı uluslararası bir ekiple kazılar başlatılacak.

Antalya Valisi Münir Karaloğlu, yaptığı açıklamada, “(…) 3 bin 600 yaşında olan bir batıktan bahsediyoruz. Yükü bakır külçelerden oluşuyor. Geminin boyu 14 metre, taşıdığı yükün ağırlığı da bin 500 kilogramlık bakır külçe. Karada yapılan arkeolojik kazılarda Göbeklitepe tarihin sıfır noktası olarak alınıyor. Sualtı arkeolojisinde de bu yeni batık sualtının Göbeklitepesi’dir. O kadar önemli bir batıktan bahsediyoruz. Batı Antalya batığı da yeni bulunan, Kültür Turizm Bakanlığımız Müzeler Genel Müdürlüğünün izniyle kazı çalışmalarına başlayacağımız bu batık da su altının Göbeklitepesi’dir” ifadelerini kullandı.

Batıktan çıkan eserlerin ise Antalya Kemer’de kurulması planlanan Akdeniz Sualtı Arkeolojisi Müzesi’nde sergilenmesi planlanıyor.

 

(Kaynak: iha.com.tr, Görsel: 7deniz.net)