Antalya’nın kıyısında Türk ve yabancı sualtı arkeologları tarafından  bulunan Tunç Çağı‘na ait bakır yüklü tecim gemisi kalıntısı, dünyanın en eski batığından 200 yıl daha eskiye tarihleniyor.

Antalya Müze Müdürlüğü‘nün başkanlığında, Akdeniz Üniversitesi Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Bölüm Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz‘in eşgüdümünde batıkta gerçekleştirilen arkeolojik  kazı, Uluslararası Sualtı Arkeoloji Enstitüsü, Teksas A&M Üniversitesi ve Oksford Üniversitesinden uzmanların ve dünyaca ünlü Prof. Dr. Cemal Pulak‘ın da içinde yer aldığı 30 kişilik takım tarafından gerçekleştirildi.

Öniz, yapılan bu arkeolojik buluntu ile ilgili olarak şunları söyledi

“Gemide, milattan önce 16. veya 15. yüzyıllarda muhtemelen Kıbrıs’taki madenlerden çıkartılmış bakır ingotlar var. Bu bakır külçeler, yastık formu adı verilen dünyanın en erken örnekleri. 10 kadar silindir formda külçe var. Bakır külçeler taşıyan bir gemi. Farklı malzemelere de ulaştık. 3600 yıllık mızrak kalıntısı, buna benzer çeşitli eserler çıktı. Bu külçelerin dünyada toplam beş örneği var. Bir tanesi New York Metropolitan Müzesinde, dördü Atina Arkeoloji Müzesinde. Dünyada sadece beş tanesi bilinen bu külçelerden biz, Antalya kıyılarındaki batığımızda 100’den fazla tespit ettik. Batıkta kazı çalışmaları birkaç sene sürecek.“

Dünyanın En Eski Batığı

Bulunan batığın dünyanın arkeoloji tarihini şekillendirecek bir buluş olduğunu belirten Öniz, 50 yıl önce dünyanın en eski batığının Antalya’da Gelidonya Burnu’nda bulunan batık olduğuna ve milattan önce 1200’e tarihlendiğine değindi.

Yaklaşık 30 yıl önce de yine dünyanın en eski batığı olarak Kaş bölgesinde Uluburun Batığı‘nın bulunduğunu hatırlatan Öniz, “Antalya’nın, Kumluca ve Kaş ilçeleri dünyanın en eski batıklarına ev sahipliği yapmakta ancak bizim bulduğumuz bu batık, dünyanın bilinen en eski batığından 200 sene öncesine dayanıyor. Ticari yük taşıyan dünyanın en eski batığı olduğu çalışmalarla da teyit edildi.” dedi.

Yaklaşık 50 metre derinlikten çıkarılan yapıtlar, Antalya Müzesinde bulunan Antalya Koruma ve Onarım Laboratuvarı’na götürüldü.  Batıkta buluntular, Kemer ilçesine kurulması planlanan sualtı arkeoloji müzesinde sergilenecek.

 

(Kaynak: aa.com.tr)

 

Antalya kıyılarında, 1500 ile 2700 yıl önceye tarihlenen 27 gemi batığı bulundu.

Batıkların, Afrika’dan Batı Akdeniz’e, Karadeniz’e ve Hint Okyanusu’na kadar geniş bir coğrafyadaki deniz ticaretini gösteren önemli kanıtlar olduğu vurgulandı. Batıklardaki ana yüklerin, amforalar içinde taşınan zeytinyağı, şarap, balık sosu, kurutulmuş balık ve et, kiremit, tuğla, tabak ve külçe cam olduğu belirlendi.

Akdeniz Üniversitesi Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Bölümü Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz ve ekibi, arkeolojik sualtı tespit çalışmalarında, antik çağlardan bu yana deniz ticaretinin en önemli merkezlerinden biri olan Antalya kıyılarında çoğu kıyıdan 1.5 – 2 mil açıkta, 30 ile 60 metre derinlikte, büyük olasılıkla fırtınaya yakalanarak batan 27 gemi batığı buldu.

Öniz, “Kesin olarak söyleyebileceğimiz şu ki, batıklardan bazılarının yükü olan zeytinyağı ve şarap, Kilikya olarak adlandırdığımız Doğu Antalya, Mersin ve Batı Adana kıyılarında üretilmiş. Antik çağda şarap ve zeytinyağı amfora adını verdiğimiz çift kulplu toprak testilerle taşınıyordu. Batıklarda gördüğümüz amforaların Kilikya Bölgesi’nde üretilen zeytinyağı ve şarabı taşıdığını belirledik. Yükü Kilikya Bölgesi’ne ait zeytinyağı ve şarap olan 9 batık var” diye konuştu.

Batıklar arasında zeytinyağı ve şarap dışında kurutulmuş et ve balık, kiremit, tuğla, tabak ve külçe cam yüklü olanların da bulunduğunu söyleyen Doç. Dr. Öniz: “Bu yıl sualtı çalışmalarımızda araştırma gemimizdeki oksijen dekompresyonu imkânı ve sualtı robotlarımızla daha derinlere yöneldik. Yan taramalı sonar, multibeam sonar, sub bottom profiler ve magnetometre gibi ileri araştırma teknolojilerinin kullanıldığı tespit çalışmalarımızı daha derinlikle yapabildik. Bu sayede daha derinlerde olduğu için bütünlüğü bozulmamış batıklar belirledik. Bunların bir kısmı Antalya kıyılarından 2-3 kilometre açıkta, bir kısmı ise kıyıya daha yakın bölgelerde.“

Batıklardan Çıkarılan Eserler Akdeniz Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde Sergilenecek

2500 ile 1500 yaş aralığındaki batıklarla ilgili çalışmaların 2019 yılındaki bölümünü tamamladıklarını ifade eden Doç. Dr. Öniz, “Önemli olan yani risk taşıyan kalıntıların bazılarını Antalya’nın Demre ilçesinde bulunan Likya Uygarlıkları Müzesi ile Antalya Müzesi’ne teslim ettik” dedi.

Gelecekte bu batıklarda yapılabilecek kazı çalışmaları sonucu günışığına çıkarılacak eserlerin Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde kurulacak Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Laboratuarı’nda koruma işlemlerine tabi tutulacağını aktaran Doç. Dr. Öniz, batıklardan çıkarılacak eserlerin ise Antalya’nın Kemer ilçesinde kurulmakta olan Akdeniz Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmesinin planlandığını kaydetti.

(Kaynak: dha.com.tr)