İnebolu Kaymakamlığı’nın girişimiyle, tarihi belgelerden yararlanılarak, sekiz ay önce yapımına başlanan “Denk Kayıkları”nın bir örneğinin yapımı tamamlandı.

“Denk Kayıkları”, Kurtuluş Savaşında cephanenin ve askeri malzemenin Anadolu içlerine taşınmasında kullanılan İstiklal Yolu’nun başlangıç noktası olan İnebolu’da çok önemli görevler üstlenmişlerdi.

İstanbul’dan gemilere yüklenen binlerce ton silah ve cephane ile askeri malzeme, güvenli olduğu gerekçesiyle İnebolu’ya getirilmekteydi. Ancak iskelede yaşanan sorunlar nedeniyle limana yanaşamayan gemilerdeki cephane dolu sandıkların karaya aktarılmasını Denk kayıklarını kullanan İnebolulu kayıkçılar üstlenmişti.

Bir milletin bağımsızlığına giden yolda bu denli önemli bir işlevi yerine getirmelerine karşın; zaman içinde kullanım amacı ortadan kalkan tüm denk kayıkları, kullanılmaz hale gelmiş ve yavaş yavaş yok olmuşlardı. Bu durum ise; Kurtuluş Savaşına ve İnebolu tarihine ilişkin tarihsel anlatılarda var olan ancak yurttaşların ve genç kuşağın karşında sergileyebilecek bir örneğin dahi İnebolu’da bulunmaması gibi üzücü bir sonuca yol açmıştı. Her ne kadar günümüzde Denk Kayığının yalnızca bir örneği İstanbul Deniz Müzesi’nde sergileniyor olsa da böyle bir eksikliğin İnebolu’da giderilmesi amacıyla İnebolu Kaymakamlığı tarafından bir çalışma başlatılmıştı.

aa.com.tr

Kaymakam Baycar: Denk Kayığının yaptığı hizmet Kurtuluş Savaşı’nın kaderini değiştirdi.

İnebolu Kaymakamı Ahmet Vezir Baycar, “İnebolu Denk Kayığı, İnebolu’nun olmazsa olmazı. Kurtuluş Savaşı’nda, Milli Mücadele’nin cephaneye en fazla ihtiyaç duyduğu bir anda, imdadına İnebolu’nun denk kayığı locası yetişti. Bizim soydaşlarımızın, dindaşlarımızın göndermiş olduğu cephaneler İnebolu açıklarına gemilerle geldi. Gemiden limana yanaşması mümkün olmuyordu o dönemler, 100’e yakın denk kayığıyla limana kadar getirildi ve bu hizmet Kurtuluş Savaşı’nın kaderini değiştirdi.” dedi.

Kayığın projelerine ve eski görsellerine ulaşmak ve bir benzerinin İnebolu’da yapılabilmesi için kapsamlı bir araştırma gerçekleştirildi. Kayığın yeniden üretiminde gerçek örneğe bağlı kalındığı gibi döneminin geleneksel yapım yöntemleri kullanıldı.

Baycar, yaptığı açıklamada sekiz ay önce yapımına başlanan denk kayığının, boyanmasının ve kayık hakkındaki belgesel çekiminin tamamlanmasının ardından denize indirileceğini belirtti.

Aksoy: Normal bir tekne inşa etsek o bu kadar gurur vermez

Denk kayığını hiç bir maddi karşılık isteminde bulunmadan üreten tekne ustası Mehmet Aksoy da kayığı artık son dokunuşları yaptıklarını belirterek, “Mutluyuz tabii ki, İnebolu’ya böyle bir kayık kazandırdığımız için. Bir de normal bir tekne olsa, benim teknem gibi bir tekneyi inşa etsek o bu kadar bir gurur vermez. O tekneden yüzlerce var, binlerce var. Türkiye’de herkes yapıyor ama bunun bir önemi var. Kurtuluş Savaşı’nda kullanılmış, Milli Mücadele’de cephaneler taşınmış. İnsanlar buna önem veriyor.” ifadelerini kullandı.

(Kaynak: aa.com.tr)

İstiklal Yolu’nun başladığı İnebolu’da İstanbul’dan gelen silahları ve askeri malzemenin Anadolu’ya taşınmasında büyük görev üstlenen ve Mili Mücadelenin simgesi olan ‘Denk Kayığı’ yeniden üretiliyor.

‘Denk Kayığı’ yapımının tamamlanmasının ardından İnebolu’nun Şeref ve Kahramanlık Günü olan 09 Haziran’da yeniden denizle buluşacak.

İnebolu Limanı, Kurtuluş Savaşı’nda üç yıl boyunca yurt içinden ve yurt dışından gelen silah, cephane ile diğer askeri malzemelerin Anadolu’ya giriş kapısı olarak kullanılmıştı. Gerekli malzemeleri bu noktaya ulaştıran gemiler, iskele sorunu nedeniyle limana yanaşamadıkları için, açıkta beklemek zorunda kalıyorlardı. Burada devreye, yörede “denk kayığı” adıyla bilinen tekneleriyle İnebolulu kayıkçılar giriyordu. Denizin sert koşullarıyla mücadele eden kayıkçılar, gemilerdeki binlerce ton cephaneyi binbir zorlukla karaya taşıdılar.

Kurtuluş Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasının ardından, TBMM’nin 11 Şubat 1924 tarihli oturumunda, Milli Mücadele’ye katkılarından dolayı İnebolu Mavnacılar Loncası’na (Kayıkçılar Cemiyeti) Beyaz Şeritli İstiklal Madalyası verilmesi kararlaştırıldı. 

Ancak, İnebolu’da Milli Mücadele’ye katılan “denk kayıkları”nın büyük çoğunluğu zamanla yok olurken, sadece bir tanesi İstanbul’daki Deniz Müzesi’nde koruma altına alınabildi. 

Baycar: Denk kayığı artık milli mücadelenin de bir sembolü haline geldi

İnebolu Kaymakamı Ahmet Vezir Baycar, “İstiklal Yolu, İnebolu’dan başlıyor. Milli Mücadele Döneminde atalarımız cephane ve silah sıkıntısı yaşadılar. Milli Mücadeledeki bu sıkıntının çözümü İnebolu’dan oldu. İstanbul ve Rusya gibi yerlerden deniz yoluyla cephaneler geldi, İnebolu açıklarında demirleyen gemilerden denk kayıklarıyla karaya taşınıp milli ordumuza, Ankara’ya buradan cephaneler ulaştırıldı. Bu yolculuk İnebolu’dan sadece Kastamonu’ya dört gün sürdü. Bu cephaneleri ve silahları ordumuza ulaştıramazsak, milli ordumuz silahsız kalacaktı ve bizim demiryolları, karayolları, maalesef itilaf devletlerinin denetimi altındaydı ve kontrol ediliyordu. Atalarımızın ve Kuva-yi Milliye’nin böyle bir problemi bulunuyordu. Cephane ve silah da buradan sağlandı. İnebolu’da denk kayığı locası vardı, hiçbir ücret almadan atalarımız bu işi yaptılar. 3 yıl boyunca atalarımız hiçbir karşılık beklemeden ve hiçbir para almadan denk kayığıyla deniz yoluyla, karadan da öküzlerin çektiği kağnılarla Ankara’ya ulaştırıldı. Bazen de kendi sırtlarında yürüyerek Ankara’ya kadar bu yolculuk, silah serüveni devam etti. Bununla birlikte Kurtuluş Savaşı’nın geleceği değişti” dedi.

Denk kayığı’nın medarıiftiharları olduğunu belirten Baycar sözlerini şöyle sürdürdü. “Denk kayığı artık milli mücadelenin de bir sembolü haline geldi. Bu yüzden ilçemize gelenler hep merak ediyordu. Ama İnebolu’da ne yazık ki denk kayığını gösterebileceğimiz herhangi bir kayık kalmamıştı. Bizim insanlarımıza bunu gösterebilmemiz gerekiyordu, merak edenler vardı. Bunu neslimize anlatmamız lazım. Çocuklarımıza, gençlerimize göstermemiz gerek. Dolayısıyla fikir buradan çıktı. Sadece ve sadece tek denk kayığı İstanbul’da Deniz Müzesinde bulunuyor. İnebolu’dan İstanbul’a Deniz Müzesine gidip denk kayığını görmekte herkese nasip olmuyor. Bizler de bu fikirden dolayı denk kayığına başladık.” dedi.

Sahip olduğu bu tarihi anlam nedeniyle İnebolu Kaymakamlığı’nın girişimiyle, gerçeğine bağlı kalınarak altı ay önce bir denk kayığı yapımına başlandı. İnebolu’nun Şeref ve Kahramanlık Günü olan 09 Haziran tarihinde tamamlanması planlanan kayık, Karadeniz’e indirilecek böylece Kurtuluş Mücadelesinin ve İstiklal Yolu’nun simgesi haline gelen denk kayığı yurttaşlar tarafından görülebilecek.

Aksoy: Denk kayığı tamamen doğadan elde edilen ürünlerden, doğal bir şekilde yapıldı.

Kayığın yapımına gönüllü olarak üstlenen Mehmet Aksoy yaptığı açıklamada, “Denk kayığını yapmaya 6 ay önce başladık. Doğal kestane ağaçlarından yapıyoruz. 10 x 20 metre boyutu bulunuyor, 2,60 metre de genişliği var. Şu anda denk kayığı temizlendi ve macunlamasını yapıyoruz. 9 Haziran’da denize indirilmek için kayığımızı hazır edeceğiz. Denk kayığında çok kaliteli malzemeler kullandık. Eğrileri doğal malzemelerden seçtik. Kayığı bu yörenin kestane ağaçlarından yaptık. Denk kayığı tamamen doğadan elde edilen ürünlerden, doğal bir şekilde yapıldı. Düz ağaçlardan çıkartma yapmadık, eğri olan gövdesi ormandan doğal ağaçlardan seçtik. Çok sağlam bir tekne yaptık. Denk kayıklarından motor kullanılmıyor, bu kayıkta kürek kullanılıyor” diye konuştu.

(Kaynaklar: denizcilikdergisi.com, posta.com)