(Alıntılanan bu yazı, aktuelarkeoloji.com.tr’de Uluslararası Aeneas’ın Rotası Projesi Çalıştayı başlığı ile yayınlanmıştır.)
Balıkesir’in Edremit ilçesinde, Edremit Kaymakamlığı, Edremit Belediye Başkanlığı ve Antandros Derneği işbirliğinde düzenlenen “Uluslararası Aeneas’ın Rotası Projesi Çalıştayı” 4-7 Mayıs tarihleri arasında 5 ülkeden belediye başkanları, büyükelçiler, arkeologlar, turizmciler ile farklı alanlardan birçok akademisyen ve profesyonelin katılımı ile gerçekleşti.
M.Ö 1. yüzyılda yaşamış olan Romalı yazar Publius Vergilius Maro tarafından kaleme alınan “Aeneas Destanı”ndan yola çıkarak başlatılan proje kapsamında, Avrupa’da çok iyi bilinen bu efsanenin yeniden canlandırılmasıyla Edremit’in binlerce yıllık kültürel mirasının tüm dünyaya tanıtılması hedefleniyor.
Çalıştayın bilim ve düzenleme kurulunda Edremit Kaymakamlığı, Edremit Belediyesi, Antandros Derneği, Prof. Dr. Gürcan Polat, Doç. Dr. Yasemin Polat, Dr. Aslı Saka, Ord. Prof. Dr. Francesco D’Andria, Prof. Dr. Massimo Frasca, Prof. Dr. Antonino la Marca yer alıyor.
Edremit Belediye Başkanı Kamil Saka, Edremit Kaymakamı Ali Sırmalı ve Antandros Derneği’nin ev sahipliğinde gerçekleşen 3 günlük çalıştayda sunum yapan isimler arasında Roma’daki Lavinium Vakfı üyesi Dr. Tara Francesco Borghese, İtalya’nın İzmir’deki başkonsolosu Luige Iannuzzi, İtalya-Ankara Büyükelçiliği Kültür Ateşesi Dr. Emilio Sessa ve İtalyan temsilciler, Catania Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Massimo Frasca, Uluslararası Zeytin/Zeytinyağı Konseyi (IOC) İcra Direktörü Abdellatif Ghedira, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Ümmühan Tibet, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi icra Direktörü Mustafa Tan, Arnavutluk’un eski Roma Büyükelçisi Arkeolog Prof. Dr. Neritan Ceka, Arkelog Prof. Dr. Massioma Fresca, Aeneas Rotası belgeselini çeken İtalyan yönetmen Alberto Perugia, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Atilla Akbaba, Avrupa-Akdeniz Zeytin Yağı Belediyeler Federasyonu (FEMO) Enrico Lupi, Tunus-Kartaca Belediye Başkanı Houssem Ben Sghaier, Gemi Mühendisi Hüseyin Çoban, Üniversitesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Sabriye Çelik bulunuyor.
Aeneas Destanı
Tanrıların emri doğrultusunda yanmakta olan Troya’dan yeni bir yurt kurmakla görevlendirilen Troyalı kahraman Aeneas, İda Dağı’nı aşarak Antandros’a gelir. O dönemde İda Dağı’ndan elde edilen keresteler üzerindeki hâkimiyeti ile ünlü Antandros’ta gemilerini yaparak yeni bir yurt kurmak üzere denize açılır. Delos Apollon’undan aldığı kehanet doğrultusunda atalarının geldiği İtalya’ya yelken açan Aeneas, maceralı yolculuğu sonrasında İtalya’da ilk olarak Castro’ya ayak basar. Yolculuğu sırasında bugünkü Türkiye, Yunanistan, Arnavutluk, İtalya ve Tunus olmak üzere 5 ülkeden, 21 limana uğrayan Aeneas’ın Antandros’ta başlayan yolculuğu İtalya’nın Lavinium kentinde sonlanır.
Aeneas’ın Rotası Projesi kapsamında Roma İmparatorluğu’nun ilk imparatoru olan Augustus’un soyunu dayandırdığı ve Roma’nın efsanevi kurucusu Aeneas’ın gemilerinin Antandros’ta yeniden inşa edilerek, bir kez daha aynı güzergâhtan Roma’ya götürülmesi planlanıyor. Gemilerin Antandros limanında kurulacak tersanede yapılması ve buradan yola çıkarak uğrayacağı her limanda Türkiye tanıtımı ile ilgili etkinlikler yapılması ve bir belgesel film oluşturulması hedefleniyor.
3 kıtada yer alan bu 5 ülke arasında önemli bir bağ kurarak, barış ve kardeşlik mesajları verecek olan bu proje, bu coğrafyanın insanının aslında birbirinden çok da farklı olmadığını gösterecek. Proje aynı zamanda, yurdunu terk etmek zorunda kalan Aeneas’ın kendine yeni bir yurt kurmasıyla sonlanan yolculuk öyküsü ile günümüzde yaşanan göç konusuna da dikkati çekecek.
Zeytinin Önemi
Aeneas’ın rotasındaki tüm ülkeler zeytin üreticisi olduğundan ve efsaneye göre Aeneas’ın elinde bir zeytin fidanı veya zeytin dalı bulunmasından yola çıkılarak projeye zeytin de dahil edilmiş. Antandros’ta yeniden inşa edilerek, bir kez daha aynı güzergâhtan Roma’ya götürülmesi planlanan gemilerin durdukları her limana Edremit’ten götürülen birer zeytin fidanı bırakması, böylelikle rota üzerindeki her limanda bir Edremit zeytin fidanlığı oluşturulması planlanıyor. Çalıştayda ayrıca, katılımcı belediye başkanlarının getirdikleri zeytin fidanlarıyla Edremit’te oluşturulması planlanan Aeneas Zeytinliği’nin ilk adımları da atıldı.
Çalıştayda kapsamında ayrıca, Altınoluk’ta Antandros Kültür Parkı ve Dişi Kurt Heykeli’nin açılışı ile Aeneas’ın Troya’dan geldiği yol olan ve Valilik Misya Yolları Projesi kapsamında hazırlanan “Aeneas Yürüyüş Yolu (Misya Yolları)” açılışı Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürü Sayın Mustafa Çaltı, Edremit Kaymakamı Sayın Ali Sırmalı ve çalıştaya katılmak üzere farklı ülkelerden gelen konuk ve vatandaşların katılımıyla gerçekleşti. Heykeltıraş Ekin Erman tarafından yapılan, Aeneas’ın torunları Remus ve Romulus’u emziren Dişi Kurt heykeli Antandros Kültür Parkı’nda büyük ilgi ile karşılandı. Aeneas Yürüyüş Yolu’nun açılışının ardından Altınoluk’taki Abdullah Efendi Konağı’nda Özdemir Yemenicioğlu’nun “Antik Sikke Yorumları” ve Firdevs Sayılan’ın “Antandros Gün Işığına Çıkıyor” isimli sergilerinin açılışları gerçekleşti.
Projeye Olumlu Destek
3 gün süren “Uluslararası Aeneas’ın Rotası Projesi Çalıştayı”nın son gününde, Aeneas’ın rotasında keşif yapacak “İda” isimli tekne yerli ve yabancı konukların katıldığı törenle denize açıldı. Kentin ve bölgenin turizm potansiyeline önemli katkı sağlayacak projenin ilk adımı niteliğindeki çalıştaya katılan katılan yurt içi ve yurt dışından gelen kurum ve katılımcıların birbirinden fikir alış-verişi yapması sağlandı. Çalıştay sonucunda, rota üzerindeki tüm ülkelerde yer alan belediyelerin ve katılımcıların projeye son derece olumlu baktığı, projenin gerçekleştirilmesinin rota üzerindeki her limana önemli katkılar sağlayacağı belirtildi. Çalıştaya davet edilen ancak katılamayan belediyelerden de destek mesajları geldi. 3 kıtadan 5 ülkeyi birleştiren projenin, 2018 yılının Troia yılı olması nedeniyle de son derece şanslı başladığını aktaran Prof. Dr. Gürcan Polat, projenin ilk adımlarının 2018’de atılmasını hedeflediklerini belirtti. Çalıştay, Prof. Dr. Rüstem Aslan’ın anlatımı ile gerçekleşen Troya Antik Kenti gezisi ile son buldu.