DEÜ SUDEMER (Dokuz Eylül Üniversitesi – Sualtı Kültür Mirası ve Denizcilik Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi) tarafından yürütülmekte olan “Türk Batık Envanteri: Mavi Miras” projesinin 2023 yılında gerçekleştirilen derin su altı araştırmalarında Türk üretimi deniz teknolojilerinden yararlanılarak iki yeni batık daha keşfedildi.

Adalar Denizi’ndeki olumsuz hava koşulları nedeniyle battığı belirlenen M.Ö. 2. yüzyıla ve M.S 4. yüzyıla tarihlenen bu gemiler, bir Türk üniversitesi tarafından ileri teknolojiler kullanılarak yapılan araştırmalarda bulunan en derin batıklar olarak literatüre girdi.

Kültür Bakanlığı’nın izniyle Doç. Dr. Harun Özdaş başkanlığında, Doç. Dr. Nilhan Kızıldağ başkan yardımcılığında yürütülen projede, antik çağ deniz ticaretinin açık deniz rotaları ortaya çıkartıldı. Çoğunlukla Adalar Denizi’nde gerçekleştirilen araştırmalarda belirlenen batık sayısı şu zamana kadar 350’yi aşmış durumda.

Araştırma ekibi, 2023 yılında çalışmalarını Muğla ve İzmir kıyılarındaki, derin sularda sürdürmeye başladı. Ancak buradaki batıkların 85-100 metre arasında bulunuyor olması; dalgıçlar açısında dalınabilir derinliği aşıyor olma zorluğunu ortaya çıkarmaktaydı. Öte yandan gün ışığının da ulaşmadığı bu derinlikteki incelemelerde bu nedenle Türk üretimi robot teknolojisinden yararlanıldı. Böylece, ROV olarak adlandırılan cihazların söz konusu derinliklerde kullanıldığı çalışmalarda iki batık daha bulunarak; Bodrum Yarımadası’nın kuzeyinde açık denizde bulunan batık sayısı 10’a yükselmiş oldu.

Doç Dr. Özdaş: Açık denizdeki hava koşulları, gemilerin batma nedeni

Yapılan sualtı çalışmalarında gemi kalıntılarının aniden değişen hava olayları nedeniyle battığının belirlendiğini dile getiren Doç. Dr. Özdaş, “Batıklar, Dilek Boğazı’ndan, Efes’ten çıkan gemilerin Bodrum Kanalı’na girerken açık denizi kullandıklarını gösteriyor. Aynı zamanda batıklardan birisi, Bodrum Yarımadası’nın kuzeyinde hava şartlarının çok sert olduğunu gösteriyor. Burada bulunan batıklar, M.Ö. 4’üncü yüzyıldan M.S. 4’üncü yüzyılı, 800 yıllık bir zaman dilimini gösteriyor. 800 yıllık bir süre içerisinde gemiler açık denizden geçerken açık denizdeki hava şartlarına bağlı alabora olarak batmışlar.” dedi.

haberturk.com

Bulunan iki batık, M.Ö. 2. ve M.S 47. yüzyıla tarihleniyor

Kuzey-güney yönlü antik deniz ticaret rotaları üzerinde batan iki gemiyle ilgili olarak Doç Dr. Özdaş şunları söyledi: “85 metre derinlikte bulunan kalıntılardan biri, M.Ö. 2’nci yüzyıla tarihlenen bir ticaret gemisine ait. Batık alanında yaklaşık 200 kadar sivri kulplu Rodos tipi amforalar ile çeşitli mutfak kapları görüldü. Bu batığa yaklaşık 2 kilometre mesafede ise M.S. 47’nci yüzyıl Roma dönemine tarihlenen bir diğer batık tespit edildi. Batığın kargosunun 100-150 kadar silindir gövdeli ve yivli amforalardan oluşturduğu anlaşılıyor. Her iki batığın kargosunun ve ahşaplarının önemli bölümünün kumluk zeminde gömülü olduğu tespit edildi.”

haberturk.com

.

haberturk.com

Çalışmalarda farklı dallardan çok sayıda bilim insanı görev alıyor

Çalışmalarda DEU SUDEMER’E bağlı ‘Piri Reis’ gemisi dışında başka gemileri de kullandıklarını belirten Doç. Dr. Özdaş ,”Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü, ülkemizde bu alanda en yüksek teknolojiye sahip ve aktif olarak çalışan, ayrıca en sağlıklı bilimsel su altı kültür mirası veri tabanını kazandırmış üniversite” olduğunu belirterek çalışmalarda jeofizik, deniz jeofiziği, deniz biyolojisi, tarih, Osmanlı tarihi, arkeoloji, su altı arkeolojisi olmak üzere değişik disiplinlerden gelen 15 kişilik bir ekip ile çalışmaların yürütüldüğünün altını çizdi.

(Kaynak: haberturk.com)