Türkiye Sualtı Arkeolojisi Vakfı tarafından yayınlanan Denizcilik Arkeolojisi Dergisi‘nin 13. sayısında, başta İsveç Savaş Gemisi “Vasa” olmak üzere dünyadan örneklerle “Batık Gemi Konservasyonu”nu ele alınıyor.
Büyük kütlelerden oluşan gemi batıklarının koruma süreçlerinin doğru ilerleyebilmesi için tam donanımlı laboratuarların, gerekli bilgi birikiminin, deneyimli çalışanların varolma zorunluluğu ayrıca yeterli finansal desteğin sağlanması; bu koruma alanının dünyadaki örneklerinin ve koruma süreçlerinin değerlendirilmesini gerekli kılıyor. Özellikle Türk denizlerinin sualtı arkeolojisi alanında, dünyada sahip olduğu öncü konum nedeniyle, “Denizcilik Arkeolojisi Dergisi”, bu konuyu 13. sayısında gündeme getiriyor.
Derginin ilk sayfalarında yer verilen makale, Uppsala Üniversitesi Müzesi‘nde görev yapan korumacı Emma Hocker‘a ait. Hocker, 2018 yılında yayımlanan “Preserving Vasa” adlı yapıtının bir özeti olan “Kimyasal ve Fiziksel Dayanıklılığa Doğru: İsveç Savaş Gemisi Vasa‘nın Koruma ve Araştırma Çalışmalarına Dair Bir Özet” adlı makale, Stockholm Limanı‘nda daha ilk seferine çıkamadan 1628 yılında limanda batan Vasa’da sürdürülen koruma sürecini konu alıyor.
Batışından 333 yıl sonra, 1961 yılında sualtından çıkarılan gemiye, konservasyon işlemi uygulanmış ve 1988 yılında gemi Stockholm’un merkezinde inşa edilen Vasa Müzesi’nde sergilenmeye başlamıştı. Yaklaşık olarak on yıl sonra ahşabın yüzeyinde oluşan asidik tuz yayılmasını önlemek için bir dizi yeni araştırma ve uygulama çalışmaları başlatılmıştı. Makale, son 20 yılda Vasa’yı korumak amacıyla alınan bu konservasyon önlemlerini özet olarak aktarıyor.
Dergideki diğer makaleler, dünyada gerçekleştirilen çeşitli koruma deneyimlerini şu konu başlıkları altında ele alıyor:
“Atalarımızın Omuzlarında Yükselmek – Bir Altyapı ve Bir Bakış Açısı. Danimarka’da Suya Doymuş Arkeolojik Gemi Batıklarının Konservasyon Çalışmalarıyla Geçen Elli Yıl” – Anette Hjelm Petersen, Kristiane Strætkvern
“Oslo Limanı‘ndaki 16. Yüzyıla Ait Gemi Batıkları. Konservasyon, Rekonstrüksiyon ve Sergileme Süreçleri Sırasında Yaşanan Güçlükler ve Yapılan Seçimler” – Hilde Vangstad, Tori Falck, Monica Hovdan ve Pål Thome
“Ma’agan Mikhael Gemisinin Kazısı ve Konservasyonu” – Deborah Cvikel
“Oberstimm/Bavyera‘dan Teknelerin Konservasyonu” – Markus Wittköpper
“Suya Doymuş Ahşap Konservasyonunda Sülfür Sorunu” – A. Gökçe Kılıç
“Suya Doymuş Ahşapta Gerçekleştirilen Temel Analiz Uygulamaları” – Namık Kılıç
Denizcilik Arkeoojisi Dergisinin 13. sayısına buradan ulaşabilirsiniz